21
í atkvæðagreiðslu í félögunum sem lýkur 14. apríl.
„Leiðarljós okkar í þessum viðræðum var að verja kaupmátt starfsfólks í almannaþjónustu, enda er verðbólgan farin að bíta almenning verulega og langt síðan fólk á almennum vinnumarkaði fékk sínar
22
Vinnuhópurinn telur rekstrarumhverfi húsnæðisfélaga að mörgu leyti óhagstætt og ráði þar mestu hár fjármagnskostnaður og breytileg verðbólga. Þótt vinnuhópurinn geri ekki beinar tillögur til úrbóta hvað þetta varðar leggur hann til ýmsar aðgerðir sem ætlað
23
í efnahagshruninu milli áranna 2007 og 2009. Sú kaupmáttaraukning hefur nú gengið til baka að hluta vegna vaxandi verðbólgu á þessu ári og hefur kaupmáttur rýrnað um 4,2 prósentustig frá janúar 2022. Til að sporna gegn verðbólgunni hefur Seðlabankinn hækkað ... aðgerðaleysi sitt.
BSRB telur að þau takmörkuðu viðbrögð ríkisstjórnarinnar við verðbólgunni og áhrifum hennar á almenning dugi ekki til og það mun að óbreyttu hafa veruleg áhrif við kjarasamningaborðið á komandi vetri. Ofan á það bætist að búið
24
þar sem fólk er farið að finna verulega fyrir verðbólgunni og vaxtahækkunum á eigin skinni. Það voru því vonbrigði fyrir okkur hjá BSRB að sjá að þessi fjármálaáætlun er hvorki til þess fallin að draga úr verð´bólgunni sem bítur okkur öll, né heldur til að auka
25
haft uppi gífuryrði, sakað okkur um svik og heimtufrekju, á milli þess sem kröfur okkar voru sagðar ógna stöðugleika, hleypa vöxtum og verðbólgu í hæstu hæðir, hefur krafa okkar aldrei verið önnur en að fá það sama og hinir hafa þegar fengið,“ sagði.
„Í upphafi síðasta árs gekkst BSRB undir samkomulag sem færði okkur 2,8% launahækkun og var liður í því að ná fram auknum kaupmætti launa, halda niðri verðbólgu og vöxtum og til þess að hér mætti nást meiri stöðugleiki,“ sagði Elín Björg og hélt áfram ... :.
„En aðgerðir sumra aðila samkomulagsins, þegar gengið hafði verið frá samningum, sýndu í verki þann hugsunargang sem víða viðgengst – að launafólkið eitt eigi að axla ábyrgð á verðbólgu og stöðugleika á Íslandi. Þetta sást best á gríðarlegu launaskriði ... ekki bara launafólksins.
„Það er ekki hægt að leggja allar byrðarnar á almennt launafólk og ætlast til að það eitt beri ábyrgð á verðbólgunni. Að svo viðamiklu verkefni verða allir að koma. Launafólkið veitti á síðasta ... ýmsir hafi haft uppi gífuryrði, sakað okkur um svik og heimtufrekju, á milli þess sem kröfur okkar voru sagðar ógna stöðugleika, hleypa vöxtum og verðbólgu í hæstu hæðir, hefur krafa okkar aldrei verið önnur en að fá það sama og hinir
26
vegna hækkunar verðbólgu en ekki eingöngu lán vegna íbúðarhúsnæðis. Telji ríkisstjórnin að forsendubrestur hafi orðið vegna þess að verðbólga var hærri en við mátti búast þá hljóti það að gilda einnig um aðra verðtryggða samninga, þ.m.t. varðandi húsaleigu
27
var að meðaltali 4,3% en 7,2% árið 2022. Ársverðbólgan lækkaði úr 10,2% í febrúar á þessu ári í 8,0% í nóvember og gera spár ráð fyrir að verðbólga muni fara hægt lækkandi.
Heildarfjöldi starfandi einstaklinga jókst á ný frá ársbyrjun 2021 eftir samdrátt
28
um 1715 krónur.*.
Forsendur fjárlagafrumvarpsins gera ráð fyrir 2,6% kaupmáttaraukningu á næsta ári og að verðbólga verði um 3%. Ríkisstjórnin gerir því ráð fyrir talsverðum
29
Ríkisstjórnin talar um að við þurfum að standa saman. Hún undanskilur í þeirri samstöðu stórfyrirtækin sem velta verðbólgunni út í verðlagið, hún undanskilur stórútgerðina sem nýtur þess að moka inn milljörðum króna í hagnað af sjávarútvegsauðlindinni
30
en vegna áhrifa vírussins munu þau sem sagt aukast umtalsvert. Það mun taka mikið á að vinna á slíkum halla í kjölfarið. Þá má einnig gera ráð fyrir að áfallið hafi áhrif á verðlag. Ef gengi íslensku krónunnar fellur mikið gæti það leitt til aukinnar verðbólgu
31
á verðbólgu og þannig hefur launafólk enn og aftur axlað ábyrgð og lagt sitt af mörkum til að hér skapist aðstæður til að koma á stöðugu efnahagsumhverfi. En það eru ekki bara kjarasamningar sem stýra hagtölunum. Hlutur ríkis, sveitar¬félaga og fyrirtækja
32
útgjöldum. Lífskjararannsókn Hagstofu Íslands fyrir árið 2021 sýnir að um 38 þúsund íslensk heimili, eða um fjórðungur, áttu á því ári erfitt með á ná endum saman. Það átti við um 52% einstæðra foreldra. Var þetta staðan áður en verðbólgan og vextir tóku
33
hjúkrunarheimili, skóla, lögregluna og aðra mikilvæga almannaþjónustu með alvarlegum afleiðingum fyrir fólk, aðstandendur og öll þau sem sinna þessum ómissandi störfum..
Þau yppa öxlum þegar verðbólgan rýkur upp í stað
34
um að verðbólga muni ekki aukast mikið og því muni kaupmáttur þeirra sem halda launa sínum ekki skerðast. Hins vegar má reikna með að mjög muni draga úr neyslu vegna samkomubanns, sem gerir okkur erfitt fyrir að nálgast vöru og þjónustu, og lækkandi
35
íþróttafatnað eða skó. Í ljósi aukinnar verðbólgu hefur staðan líklega versnað enn frekar frá því könnunin var lögð fram.
Þessar niðurstöður sýna að hvorki vinnumarkaðurinn né samfélagsgerðin okkar gerir ráð fyrir því að konur á vinnumarkaði geti
36
Á sama tíma er ekkert lát á verðbólgunni og vaxtahækkanir bíta fast. Á meðan gerir ríkisstjórnin ekkert til að bregðast við og auka jöfnuð, jafnvel þó hún hafi öll tækin til þess að koma fólki til aðstoðar með húsnæðisstuðningi, vaxta- og barnabótum
37
og verðbólgu í hæstu hæðir, var krafa okkar aldrei önnur en að fá það sama og hinir. Enda varð það að lokum niðurstaðan enda hefðu félagsmenn BSRB aldrei sætt sig við lakari kærabætur að aðrir höfðu fengið