141
að breyta þessu fyrirkomulagi hjá okkur og vera þannig fyrirmynd annarra,“ sagði Sonja, en BSRB og önnur norræn heildarsamtök hafa beitt sér fyrir styttingu vinnuvikunnar.
Þingið hefur einnig brýnt forystu verkalýðshreyfingarinnar til dáða
142
launatölfræðiupplýsinga
Upptaka launaupplýsinga frá öllum launagreiðendum að norskri fyrirmynd
Skattlagning greiðslna úr sjúkrasjóðum
Yfirlýsing vegna kjarasamninga við BHM
Tilraunaverkefni um styttingu vinnuvikunnar
143
sem hafði verið undirritað nokkrum klukkustundum áður. Þá afhenti Bjarni formanni BSRB undirritaða viljayfirlýsingu um tilraunverkaefni um styttingu vinnuvikunnar.
Einnig tók Þórunn Sveinbjarnardóttir formaður BHM til máls
144
hefur vakið athygli og vonir um breytingar á vinnumarkaði til góðs fyrir launafólk. Stytting vinnuvikunnar er liður í að skapa vinnumarkað framtíðarinnar með nýrri nálgun á hvernig við högum okkar daglega lífi, hversu miklum tíma við verjum í vinnu og hversu ... aðgerðir á vinnustöðum, í skólakerfinu og í velferðarkerfinu.
Sagan um styttingu vinnuvikunnar á Íslandi vakti heimsathygli hér á árinu. Við sem hér búum vitum að hún er enn verk í vinnslu á sumum vinnustöðum en það er ljóst að styttingin
145
Þar er af mörgu að taka. Þar getum við nefnt baráttuna fyrir styttingu vinnuvikunnar. Það er liðin tæp hálf öld frá því ákveðið var að vinnuvikan skuli vera 40 stundir. Við sjáum öll hvílíkar breytingar hafa orðið á vinnumarkaðinum og samfélaginu öllu á hálfri öld ... með styttingu vinnuvikunnar.
Við getum stytt vinnudaginn og dregið með því úr álagi, streitu og veikindum án þess að hafa áhrif á afköst starfsmanna. Við sjáum líka að við það að stytta vinnuvikuna eykst starfsánægjan og það auðveldar fólki að samþætta ... á því að konur sæki í hlutastörf og vinnuþátttaka þeirra mun aukast.
Það græða allir á styttingu vinnuvikunnar. Það sjá framsýnir stjórnendur. Sumir hafa þegar stytt vinnutíma starfsmanna sinna. Aðrir eru að undirbúa það.
Útrýmum kynbundnum ... ?.
Styttum vinnuvikuna.
Við hjá BSRB teljum algerlega nauðsynlegt að við byggjum upp fjölskylduvænt samfélag þar sem launafólki er gert kleift að samræma einkalíf og atvinnu. Samfélag sem byggir á jöfnum tækifærum og jafnri stöðu foreldra ... vinnu og einkalíf.
Þá getur styttri vinnuvika stuðlað að auknu jafnrétti bæði á heimilum og á vinnumarkaði. Ef körlum er gert kleift að taka þátt með sama hætti og konum við umönnun barna sinna og í rekstri heimilisins minnka líkurnar
146
BSRB hefur verið tíðrætt um mikilvægi þess að gerð séu skil milli vinnu og einkalífs. Stytting vinnuvikunnar hefur það að markmiði að stuðla að betri heilsu og öryggi starfsfólks og auka möguleika þess til að gera skil milli vinnu og einkalífs
147
húsnæðismál og fleira. Einhugur var um það hjá báðum félögum að leggja þunga áherslu á styttingu vinnuvikunnar, sem hefur verið eitt af stóru baráttumálum BSRB undanfarin ár.
„Það er mjög mikilvægt fyrir okkur að hitta fulltrúa aðildarfélaganna
148
enda til lítils að hækka laun þeirra lægst launuð ef kjarabæturnar eru hirtar aftur af fólki í gegnum skattkerfið.
Í viðræðum BSRB við stjórnvöld leggjum við höfuðáherslu á breytingar á skattkerfinu, úrbætur á húsnæðismarkaði, styttingu vinnuvikunnar
149
fólki að samræma fjölskyldulíf og vinnu. Má í því samhengi nefna styttingu vinnuvikunnar og bætt samspil atvinnulífs og skóla. .
Það er augljóst að efla þarf heilsugæsluna um allt land verulega. Til þess þarf fyrst og fremst að bæta
150
Við höfum sýnt mikla þolinmæði enda meðal annars tekist á um mestu breytingar á vinnutíma í hálfa öld vegna kröfu BSRB um styttingu vinnuvikunnar án launaskerðingar. En nú er þolinmæði samninganefnda og félagsmanna endanlega þrotin. Við látum ekki bjóða
151
Einstæðir foreldrar og lágtekjufólk fyrir mesta högginu.
BSRB hefur árum saman barist fyrir styttingu vinnuvikunnar, og ein helsta ástæða þess er að auka möguleika fjölskyldufólks til að eyða meiri tíma saman. Stór skref voru tekin í kjarasamningum ... vinnandi fólks vinnur í kringum 8 tíma vinnudag (40 stunda vinnuvika) er ekki sanngjarnt að sveitarfélög geri þá kröfu að börn verði styttra á leikskóla.
Foreldrar í Kópavogi hafa eðlilega lýst áhyggjum yfir breytingunum en veruleiki foreldra
152
BSRB. Nú er staðan sú að þegar kannað er hvaða mál launafólk í ólíkum stéttarfélögum vill leggja áherslu á í komandi kjarasamningum er stytting vinnuvikunnar alltaf eitt af stóru málunum.
BSRB hefur verið leiðandi í allri vinnu tengdri styttingu ... ekki náð saman um það er illa fyrir okkur komið.
Í dag vinnum við eftir nærri hálfrar aldar gömlu skipulagi. Það eru næstum 50 ár frá því ákveðið var á Alþingi að vinnuvikan skyldi vera 40 stundir. Öll vitum við hversu gríðarlegar breytingar ... er lengri hjá íslenskum börnum en á hinum Norðurlöndunum. Er það þetta sem við viljum? Við vinnuna bætast svo ólaunuð störf við að halda heimili og annast börn sem lenda að mestu leyti á herðum kvenna.
40 stunda vinnuvikan er ekkert lögmál. Í áratugi ... hefur BSRB beitt sér fyrir því að vinnuvikan verði stytt í 36 stundir. Og okkur hefur orðið býsna vel ágengt. Tilraunaverkefni með Reykjavíkurborg og ríkinu hafa skilað verðmætum niðurstöðum sem hægt er að byggja á. Við höfum líka náð eyrum launafólks utan ... vinnuvikunnar. Nú reynir á að fylgja henni fast eftir.
Verjum heilbrigðiskerfið.
Húsnæðismálin eru annar málaflokkur sem við ætlum að taka fyrir á þinginu. Ég tel það hafa verið mikið gæfuskref þegar BSRB gekk til liðs við félaga okkar
153
Stytting vinnuvikunnar.
Þau gæði sem felast í styttri vinnuviku og betri vinnutíma eiga ekki við um tímavinnufólk, enda ekki um fasta mánaðarlega vinnuskyldu að ræða í þeirra tilfelli eða starfshlutfall. Tímavinnufólk hefur þó eins og áður segir
154
í dag. Nú þegar samkomulag hefur náðst um styttingu vinnuvikunnar hefur BSRB lagt áherslu á að klára viðræður um jöfnun launa milli markaða, sem er eitt af síðustu málunum á sameiginlegu borði BSRB sem eftir er að klára.
„Umræðan um jöfnun launa
155
kjarasamningsgreinum lögðum við fram þrjár meginkröfur.
Í fyrsta lagi þá lögðum við til styttingu vinnuvikunnar, enda höfum við verið í samstarfi bæði við ríki og Reykjavíkurborg um tilraunaverkefni í aðdraganda þessara samninga. Niðurstöður verkefnanna
156
endurnýjun.
Vinnuvikan verði stytt í kjarasamningum.
Öll aðildarfélög BSRB eru með lausa kjarasamninga og lagði aðalfundur BSRB áherslu á að í þeim kjarasamningsviðræðum sem nú eru í gangi verði samið um bætt starfsumhverfi opinberra ... starfsmanna. Í ályktun fundarins segir að bregðast verði hratt við aukinni tíðni veikinda vegna langvarandi streitu og kulnunar. Það þurfi meðal annars að gera með því að stytta vinnuvikuna.
„Niðurstöður tilraunaverkefna sýna fram á ótvíræðan ávinning ... bæði fyrir starfsfólk og vinnustaði. Aðalfundur BSRB telur ekki eftir neinu að bíða og að stytta eigi vinnuvikuna með skýrum hætti í kjarasamningum við ríki og sveitarfélög. Sérstaklega er brýnt að stytta vinnuviku vaktavinnufólks enda ljóst að álagið sem fylgir
157
á mælingar á launasetningu opinberra starfsmanna er sú staðreynd að við styttingu vinnuvikunnar reiknast tímakaup opinberra starfsmanna hærra því vinnan er innt af hendi á færri klukkustundum en áður og hver klukkustund því mæld af Hagstofu Íslands sem hækkun
158
fjölskylduvænna, að gera fólki kleift að samræma fjölskyldulíf og atvinnu sína.
BSRB tekur nú þátt í tveimur tilraunaverkefnum um styttingu vinnuvikunnar, einu í samvinnu við Reykjavíkurborg og öðru með ríkinu. Við viljum að vinnuvikan verði stytt úr 40
159
Endurmat á störfum kvenna
Styttingu vinnuvikunnar
Lífeyrismál og almannatryggingar
.
Eftirtaldir sérfræðingar voru með fjölbreytt og upplýsandi erindi. Hér má sjá kynningar
160
fyrir því að skrifa um konur og að taka viðtöl við þær. Störf kvenna eru ekki í forgangi hjá körlum því reynsla þeirra liggi ekki saman.
Augljós krafa um styttingu vinnuvikunnar.
Nú nýverið samþykktu félagsmenn í stærstu verkalýðsfélögunum innan ASÍ ... um styttingu vinnuvikunnar í þeim kjarasamningsviðræðum sem nú eru í gangi. Það ætlum við okkur að gera.
Samhliða kjarasamningum þá kynntu stjórnvöld ýmis mál meðal annars lengingu fæðingarorlofs, lækkun skatta á þá tekjulægstu og aukin framlög