221
samstarfsmenn. Þess vegna er það samfélagslegt verkefni að breyta fyrirkomulagi sem nú tryggir að litlu eða engu leyti að báðir foreldrar fái jafna möguleika til þátttöku á vinnumarkaði að loknu fæðingarorlofi.
Rjúfum þögnina og grípum til aðgerða ... áratuga þögn um þennan umönnunarvanda og grípi til aðgerða með því að lengja fæðingarorlofið og eyða umönnunarbilinu.
Elín Björg Jónsdóttir, formaður BSRB
222
í vinnu eða heima fyrir fer fjölgandi. Það hefur líklega aldrei verið jafnljóst að það er forgangsverkefni að stuðla að því að öllum líði vel og búi við nægilegan stuðning. Þar skipta fyrirbyggjandi aðgerðir mestu máli. Við verðum að ráðast í slíkar ... aðgerðir á vinnustöðum, í skólakerfinu og í velferðarkerfinu.
Sagan um styttingu vinnuvikunnar á Íslandi vakti heimsathygli hér á árinu. Við sem hér búum vitum að hún er enn verk í vinnslu á sumum vinnustöðum en það er ljóst að styttingin
223
ójöfnuðar. Þekkt er að í kjölfar slíkra áfalla sameinast þjóðir um þá afdráttarlausu kröfu að gripið verði til aðgerða til að stuðla að jöfnuði. Í slíkri uppbyggingarvinnu hefur verið komið á fót mörgum af þeim félagslegu kerfum sem við treystum á í dag ... þess er óhófleg bið eftir aðgerðum sem bæta lífsgæði til muna en teljast ekki lífsnauðsynlegar. Þar er látið eins og að það að fela einkaaðilum verkefnin sé einhverskonar töfralausn. Hið rétta er að það er engin lausn að einkavæða þjónustuna og dreifa verkefnum
224
ef sífellt fleiri aðgerðir eru gerðar á einkastofum sem enga hagsmuni hafa af því að skila þekkingu áfram til nýrra kynslóða.
Tal um val sjúklinga um hvar þeir sækja sér þjónustu er í besta falli blekkjandi. Sú hugmynd gengur ekki upp, enda ljóst
225
Þá er mælt með ýmsum fleiri aðgerðum, s.s. að þýða kynningarefni um Svaninn yfir á tungumál þessara svæða, að þjálfa upp ráðgjafa sem geta aðstoðað í vottunarferli og að gera kannanir á því hversu vel almenningur á þessum stöðum þekkir Svaninn
226
- og barnamálaráðherra.
„Að undanförnu hafa verið stigin mikilvæg skref af hálfu stjórnvalda til að taka á ofbeldi og alvarlegum afleiðingum þess. Fyrirbyggjandi aðgerðir gegna lykilhlutverki í því verkefni að sporna gegn ofbeldi og ofbeldismenningu. Fræðsla
227
til að hækka launin. Það virðist vera meira svigrúm til að hífa karla upp í launum en konur,“ segir Sonja.
Í viðtalinu við RÚV fer Sonja einnig yfir hvað hægt er að gera til að snúa ofan af þessari óásættanlegu stöðu. Hún segir að fjölþættar aðgerðir
228
Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB, segir félögin taka ábyrga afstöðu, enda ekki ætlunin að valda almenningi hættu með aðgerðunum. „Þetta sýnir þó svart á hvítu hversu ómissandi okkar fólk er í almannaþjónustunni að heilu stofnanirnar
229
ekki fyrir 9. mars munu aðildarfélög BSRB hefja boðaðar verkfallsaðgerðir. Aðgerðirnar munu hefjast með tveggja daga allsherjarverkfalli 9. og 10. mars. Þann 9. mars munu ákveðnir hópar einnig hefja ótímabundið verkfall til að leggja áherslu á kröfur félaganna
230
sér heldur þarf að berjast fyrir því.
Það er kominn tími til að stjórnvöld og atvinnurekendur grípi til aðgerða til að stuðla að raunverulegu jafnrétti. Til dæmis með því að létta umönnunarbyrði kvenna vegna barna og ættingja og með því að beina stuðningi þangað
231
niðurstöðu áður en við neyðumst til að grípa til aðgerða.
Vonbrigðin eru mikil því satt að segja lögðum við af stað í viðræðurnar full bjartsýni um breytta tíma og ný vinnubrögð. Fyrir utan almennar kröfur um launahækkanir og breytingar á einstökum
232
þegar til síns stéttarfélags, SRF, sem vann að málinu með honum í kjölfarið.
SFR – stéttarfélag í almannaþjónustu hélt því fram að engin haldbær rök væru fyrir áminningu sem varð til þess að SÁÁ hætti við þá aðgerð. Þess í stað fékk starfsmaðurinn
233
Staðan er grafalvarleg. Ef ekkert verður að gert stefnir í að fleiri þúsund starfsmenn innan almannaþjónustunnar fari í aðgerðir með tilheyrandi áhrifum og álagi á samfélagið allt.
Félögin hafa lagt fram sanngjarnar, raunhæfar og skýrar kröfur
234
Hvað sem reiknikúnstum fjármálaráðherra líður er staðreyndin sú að boðuð skattahækkun mun hækka nauðsynjavörur á borð við matvæli og heitt vatn umtalsvert í verði. Þessi aðgerð mun bitna harðast á þeim sem síst skyldi og minnst hafa á milli handanna
235
vaktavinnufólks,“ segir Elín Björg Jónsdóttir og telur slíkar aðgerðir geta skilað sér í aukinni framleiðni og hagsæld. Í skýrslu ráðgjafafyrirtækisins McKinsey um vaxtahorfur á Íslandi er lögð mikil áhersla á aukna skilvirkni í hagkerfinu. Þar kom
236
Við sjúkraliðar, þessi stóra kvennastétt, eigum tilkall til réttlátra launa fyrir þau störf sem við innum af hendi. Vanmat á okkar störfum hverfur ekki sjálfkrafa. Framangreind framganga stjórnvalda er sannarlega skref í rétta átt. Það þarf að grípa til aðgerða
237
við það í umsögn sinni að ekki sé lögð ríkari áhersla á aðgerðir til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda í fjárfestingaráætlun ríkisstjórnarinnar
238
„Þetta sýnir mikilvægi þess að aðgerðir til að auka sveigjanleika á vinnufyrirkomulagi sem kallað er eftir nái til allra,“ segir Magnús Már Guðmundsson, framkvæmdastjóri BSRB. Þeir hópar sem notið hafi takmarkaðs sveigjanleika í heimsfaraldrinum séu líklegir
239
ekki breytingar á viðhorfi viðsemjenda okkar strax í upphafi nýs árs má búast við að við förum að huga að aðgerðum til að leggja áherslu á okkar kröfur.
Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB
240
fram tillögur að aðgerðum til að útrýma launamun sem stafar af kynskiptum vinnumarkaði og hafa að leiðarljósi að leiðrétta kerfisbundið vanmat á störfum þar sem konur eru í meirihluta.
Helstu niðurstöður starfshópsins snéru að mikilvægi þess að halda ... kjör fyrir jafnverðmæt störf (jafnvirðisnálgun),“ segir Heiður.
Þær aðgerðir sem þegar hefur verið gripið til við virðismat starfa eru starfsmat sem tekur eingöngu til grunnlauna og jafnlaunavottun sem tekur eingöngu til eins vinnustaðar