21
opinberra starfsmanna af öllum landsmönnum á vinnumarkaði hefur hlutfallið hækkað síðustu tvö ár vegna aukins atvinnuleysis á almenna vinnumarkaðinum af völdum heimsfaraldursins.
Á myndinni hér að neðan má sjá þá sem starfa í þessum greinum
22
að þegar atvinnuleysi er lítið líkt og nú um mundir leiti fólk frekar í önnur störf þar sem kjör og starfsaðstæður eru betri..
Stóra spurningin sé hvernig á að bæta þennan grunn og gefa upp á nýtt
23
samkeppnishæfni og hárri framleiðni, sem heimurinn er forvitinn um. Eða eins og aðstoðarforstjóri atvinnumála hjá OECD, Mark Pearson, orðaði það: „Hvort sem horft er atvinnuleysis, atvinnuþátttöku, tekna, jafnréttis, félagslegs öryggis eða góðs vinnuumhverfis ... annars vegna þess að vinnumarkaðurinn er skipulagður og einkennist af jafnræði á milli aðila hans.
Draga ber úr atvinnuleysi með því að G20 ríkin leggi fram sameiginlega opinbera fjárfestingarstefnu sem rýfur hægan hagvöxt.
Stuðla ber
24
starfsfólki sínu að gera hið sama.
Caroline og félagar létu ekki deigan síga heldur fóru á hvern einasta vinnustað. Verkafólk gekk frá vinnu vitandi að það gæti haft alvarlegar afleiðingar. Þetta fólk sýndi hugrekki í miklu atvinnuleysi, vitandi ... borð fá vinnu. Sum stéttarfélög voru stofnuð utandyra í leyni því of hættusamt var ef það fréttist af fyrirætlununum.
Laun sem duga fyrir framfærslu, styttri vinnuvika, atvinnubætur gegn atvinnuleysi, örorkutryggingar, slysatryggingar, full
25
Þá sköpuðu ríki og sveitarfélög tímabundin störf til að bregðast við mesta atvinnuleysinu.
Nú ber hins vegar svo við að talsmaður atvinnurekenda segir erfitt að ná starfsfólki til baka. Svona í ljósi góðra launa og annarra kjara hjá hinu opinbera
26
enn frekar á andlega og líkamlega heilsu starfsfólksins sem veitir þjónustuna.
Jöfnum byrðarnar.
Eignaójöfnuður er að aukast og atvinnuleysi er ennþá mun hærra en við eigum að venjast. Lausnina við langvinnum skaða af Covid-kreppunni
27
Sérfræðingahópurinn mun fjalla frekar um tillögur að sértækum aðgerðum á næstu misserum.
Um sérfræðingahópinn.
Sérfræðingahópur ASÍ, BSRB og BHM var skipaður 16. september sl. og hefur þegar skilað af sér skýrslu um áhrif kreppunnar á atvinnuleysi
28
fyrir er atvinnuleysi sem er nú í sögulegu hámarki. Reynslan sýnir að ef á annað borð næst sparnaður með slíkum aðgerðum er hann til skamms tíma. Afleiðingarnar eru verri þjónusta, verri kjör lægst launuðu starfsmannanna og aukið álag,“ segir þar ennfremur
29
fremur að jafna byrðarnar með aukinni skattheimtu á breiðu bökin.
Íslenskt samfélag hefur einnig staðið frammi fyrir meira atvinnuleysi en við höfum upplifað í síðari tíð. Í kreppunni sem heimsfaraldurinn hafði í för með sér hefur BSRB lagt ... og auka jöfnuð.
Mikið atvinnuleysi hægir á efnahagsbatanum og því hefur okkar áhersla verið að stjórnvöld geri allt sem í þeirra valdi stendur til að skapa fjölbreytt störf fyrir ólíka hópa fólks. Það má gera með aukinni opinberri fjárfestingu
30
atvinnuleysi, einkum meðal ungs fólks, minnkandi aðild launafólks að stéttarfélögum og minna atvinnuöryggi, svo nokkuð sé nefnt. Norrænn vinnumarkaður hefur einnig víkkað út frá árinu 1954 með innri markaði ESB og stækkun ESB til austurs. Af þessu tilefni
31
spara milljarða þá er sparnaðurinn lítill ef þær verða til þess að henda fólki út í atvinnuleysi. Við hjá SFR stéttarfélagi leggjum þó ofuráherslu á að í vinnu við allar fyrirhugaðar sameiningar verði sú hugmyndafræði sem unnið var eftir við sameiningu
32
Covid-19 heimsfaraldurinn hefur haft neikvæð áhrif á ýmsa þætti í lífi ungs fólks. Rannsóknir sýna að fleiri flosnuðu upp úr námi, atvinnutækifærum fækkaði og atvinnuleysi hefur aukist. Nýjar tölur benda þó til þess að aðstæður ungs fólks
33
sem hér hefur verið rakin og þurfa stjórnvöld að hafa varan á að ákveðnir hópar festist ekki í ótryggri stöðu á vinnumarkaði, atvinnuleysi og fátækt. Þá er bent á að neikvæðari hliðar þessara breytinga komi skýrar fram í þeim löndum sem skemmra eru á veg komin í tækniþróun
34
upp sterkara samfélag.“.
Aida var ein af rúmlega 50 þúsund flóttamönnum sem komu frá Bosníu til Svíþjóðar á tíunda áratugnum þrátt fyrir að á þeim tíma ríkti mikið atvinnuleysi í Svíþjóð
35
í strand og atvinnuleysi rauk upp með tilheyrandi skelfingu fyrir fjölskyldur landsins. Hver kom þá til bjargar til að allt færi ekki lóðbeint til andskotans? Voru það fyrirtækin og markaðurinn sem gerðu það? Voru það kannski bankarnir sem högnuðust um tæpa
36
sem þær sinna og eiga oft erfitt með að fá framgang í starfi. Atvinnuleysi er einnig hærra meðal kvenna af erlendum uppruna en innlendra kvenna og hærra hlutfall kvenna af erlendum uppruna leitar sér aðstoðar vegna ofbeldis.
Samkvæmt könnun Vörðu
37
Í fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar fyrir árið 2023 er teiknuð upp mynd af hagkerfi á blússandi siglingu og helsta áskorunin virðist vera að halda aftur af almenningi í neyslugleðinni. Fjallað er um kröftugan hagvöxt, lágt stig atvinnuleysis
38
að þessi sömu gildi verði leiðarljósið á leiðinni út úr kófinu þegar kemur að efnahagsáfallinu.
Atvinnuleysi er í sögulegu hámarki vegna hruns ferðaþjónustunnar og tengdra greina. Ólíkt bankakreppunni er það einkum fólk í lægst launuðu störfunum sem nú
39
Í fyrstu var atvinnuleysi kennt um, en jafnvel þótt atvinnuástandið sé nú með besta móti hefur þessi þróun haldið áfram..
Við verðum að horfast í augu við, að þótt fólki sé tryggð atvinna