161
8.30 Fundur hefst. .
Síðasta vígið: konur í i ðnaði.
Rannveig Rist, forstjóri Rio Tinto Alcan á Íslandi. .
Orka kvenna, ein af auðlindunum!.
Birna Bragadóttir, starfsþróunarstjóri Orkuveitu Reykjavíkur. .
Kynbundinn launamunur
162
Konur og kvár lögðu niður störf í hundruð þúsunda tali 24. október - lögreglan telur að allt að 100.000 hafi safnast saman á Arnarhóli á baráttufundi en viðburðir voru haldnir á 19 stöðum víðsvegar um landið. Yfirskrift Kvennaverkfalls 2023 ... , BBC og The Independant. . BSRB er stoltur aðstandandi Kvennaverkfalls 2023 og vonar að kraftur 100.000 kvenna og kvára skili
163
Á fundinum mun Guðrún
Helgadóttir, rithöfundur og fv. alþingismaður, vera með erindi um reynslu sína
af því að vera fyrst kvenna kjörin sem forseti sameinaðs Alþingis á árunum
1988-1991. Sjöfn Ingólfsdóttir, fyrst kvenna til að vera kjörin formaður
164
dómsmálið og hafði það víðtæk áhrif á konur í sambærilegum störfum. 55 þúsund einstaklingar fengu launaréttingu á bilinu 14 – 49%. Sambærileg málaferli hafa farið fram í Bretlandi og er ekki seinna vænna að hefjast handa við að rétta af verðmætamatið áður ... en konur um allan heim fara að krefjast bóta þar sem slík leið er mjög dýr fyrir launagreiðendur, hvort sem er ríki, sveitarfélög eða fyrirtæki á almennum markaði. Sonja Þorbergsdóttir, formaður BSRB, situr í framkvæmdastjórn um endurmat kvennastarfs ... sem er í vinnslu hjá forsætisráðherra.
Sýnileiki kvenna í kjarasamningsviðræðum mikilvægur.
Barbara Helfferich, ráðgjafi í jafnréttismálum hefur starfað að stefnumótun í jafnréttismálum um marga ára skeið og er til að mynda ein ... vegna þess að konur eru líklegri til að setja jafnréttismál í forgang og hins vegar til að vinna gegn þeirri hugmynd að kjarasamningar séu karlamál en karlar hafa í flestum löndum verið hvað sýnilegastir þegar samið er um kaup og kjör launafólks
165
fram í hlutfallslega mikilli aukningu atvinnuleysis meðal kvenna með grunnskólapróf og í auknu álagi af ólaunaðri vinnu.
Þetta er á meðal þess sem fram kemur ....
Í skýrslunni kemur einnig fram að kynbundin áhrif COVID-veirunnar birtast í auknu álagi á kvennastéttir og inni á heimilum. Athygli er vakin á því að einkum konur sinni umönnunarstörfum og ólíkt mörgum öðrum eigi þær þess því ekki kost að sinna störfum sínum ... í fjarvinnu. Konur í lægri menntunar- og tekjuflokkum verða fyrir mestum áhrifum í yfirstandandi efnahagssamdrætti.
Fyrirliggjandi tölur gefa til kynna að atvinnuleysi komi af miklum þunga niður á íbúum Suðurnesja og Suðurlands. Hlutfallsleg aukning
166
BSRB-húsið við Grettisgötu 89 verður lýst með bleikum lit í október til stuðnings árvekniátaki vegna krabbameins hjá konum. Þá verður merki bandalagsins á vefsíðu þess bleikt út mánuðinn.
Eins og undanfarin 10 ár hefur Krabbameinsfélag ... Íslands helgað októbermánuði baráttunni gegn krabbameini hjá konum með átakinu Bleika slaufan. Allt söfnunarfé vegna Bleiku slaufunnar rennur til ráðgjafaþjónustu
167
kvenna- og jafnréttisráðstefnunnar Nordiskt Forum sem haldin verður í Malmö 12. til 15. júní er í fullum gangi um þessar mundir, enda aðeins rúmir þrír mánuðir þar til þessi stórkostlega kvenna- og jafnréttishátíð fer fram. „Íslenskar konur ... eru í startholunum, við finnum fyrir miklum áhuga og hvetjum konur til þess að skrá sig sem fyrst,“ segir Hildur Helga Gísladóttir framkvæmdastýra Kvenfélagasambands Íslands, en hún situr í norræna stýrahóp Nordiskt Forum ... hjá stéttarfélögum.
.
Íslenskum konum er bent sérstaklega á að skoða rétt sinn til ferðastyrkja hjá stéttarfélagi sínu. Stéttarfélög hafa ýmis konar fyrirkomulag á styrkjum til endurmenntunar ... sviðum samfélagsins, alls um 200 konur. Pallborðsumræðum í hverjum efnisflokki er skipt í tvennt. Í fyrra pallborðinu er farið yfir stöðuna eins og hún er í dag og þau vandamál sem helst blasa frammi fyrir okkur. Í síðara pallborðinu verður litið ... ráðstefnu um málefni kvenna og kvenréttindi síðan Peking ráðstefnan var haldin 1995. Ástæða þess er, meðal annars, að bakslag hefur orðið í réttindum kvenna út um allan heim. Þetta bakslag þýðir að ákveðin hætta er á því að þær aðgerðir sem voru samþykktar
168
Öll höfum við heyrt setningunni „það er nóg til frammi“ fleygt fram í boðum og veislum þar sem gestgjafinn, iðulega kona á besta aldri, vandar sig við að láta öllum líða vel og gætir þess að allir taki vel til matar síns. Ef til vill ... að þeim fer fjölgandi sem búa við þunga byrði vegna húsnæðiskostnaðar og sérstaklega hátt hlutfall einstæðra foreldra og innflytjenda býr við efnislegan skort. Ríflega helmingur einstæðra mæðra og ungra kvenna býr einnig við slæma andlega heilsu ... og leigjendur. Þá koma konur verr út á öllum mælikvörðum Vörðu en karlar og ljóst að enn er langt í land þegar kemur að jafnrétti kynjanna.
Framúrskarandi heilbrigðisþjónusta, félagsþjónusta og menntun óháð greiðslugetu og búsetu er undirstaða ....
Meirihluti starfsfólks í þessum störfum eru konur innan stétta sem gjarnan eru nefndar kvennastéttir. Kynskiptur vinnumarkaður er enn helsta ástæða launamunar kynjanna á Íslandi og þar hefur skakkt verðmætamat á vinnuframlagi kvenna mestu áhrifin ....
Umönnunarbyrði vegna eldri eða veikra ættingja er mun þyngri hér á landi en í öðrum löndum sem við berum okkur helst saman við. Konur bera enn meginábyrgðina á umönnun barna ásamt þriðju vaktinni og eru líklegri en karlar til að minnka starfshlutfall, taka
169
og helstu áhrifaþætti sem og að bera saman laun og kjör karla og kvenna sem starfa hjá Ísafjarðarbæ. Sjá má fréttina í heild sinni á vef bb.is ... ..
Þess er vert að geta að samkvæmt kjarakönnun BSRB hefur óútskýrður launamunur milli karla og kvenna innan BSRB, aukist hjá sveitarfélögum utan Reykjavíkur úr 9,7% í 13,3%. Þá mældist kynbundinn launamunur á Vesturlandi og Vestfjörðum 16,6% árið 2013, samanborið
170
er tillit til áhrifa fjölmargra þátta í útreikningunum þannig að sá munur sem fram kemur á launum karla og kvenna skýrist ekki af mismunandi vinnutíma, ólíkum starfsgreinum, atvinnugreinum, eða vegna mismunar á aldri, starfsaldri, menntun, eða mannaforráðum ... karla og kvenna. Niðurstöður kannananna sýna einnig að karlar eru enn mun líklegri til að fá aukagreiðslur og hlunnindi í starfi en konur. Þannig fá 21% kvenna hjá SFR engar aukagreiðslur en aðeins 7% karla. Munurinn á aukagreiðslum milli kynjanna
171
fyrir 100 árum. . Förum aftur að morgni þess dags. Fulltrúar stéttarfélaganna gengu þá á milli vinnustaða til að hvetja verkamenn og konur til að taka þátt í göngunni og útifundi. Sagt er að þar hafi konur úr Verkakvennafélaginu gengið hvað harðast ... verkstjórarnir sýndu enn frekari hörku til að reyna að koma í veg fyrir að fólk legði niður störf. Þeir tóku á móti konunum með ókvæðisorðum, jafnvel formælingum og klámfengnu tali. Einn verkstjórinn kastaði meira að segja hörðum saltfisk í Caroline, og skipaði ....
Við stöndum andspænis gríðarlegum ójöfnuði hvort heldur sem er í tekjum, eignum, stöðu á húsnæðismarkaði eða heilsu – og við stöndum líka frammi fyrir bakslagi í jafnréttisbaráttunni, þar sem þrengt er að réttindum og lífsskilyrðum kvenna, hinsegin fólks ... og fleiri minnihlutahópa.
Nærri hálfri öld eftir fyrsta kvennaverkfallið er framlag kvenna til samfélagsins ekki að fullu metið að verðleikum. Kynskiptur vinnumarkaður er enn helsta ástæða kynbundins launamunar á Íslandi en þar hefur skakkt ... verðmætamat á vinnuframlagi kvenna mestu áhrifin.
Þvert á það sem mörg telja þá kemur jöfnuður og jafnrétti ekki af sjálfu sér heldur þarf að berjast fyrir því. Enn hefur ekki tekist að tryggja fjárhagslegt sjálfstæði kvenna.
Það er kominn
172
við Jafnréttisráð og Jafnréttisstofu haustið 2012.
Sú ákvörðun að fela vinnuhópi þetta verkefni byggist á 24. gr. laga um jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og karla þar sem kveðið er á um að atvinnurekendur skuli ... gera nauðsynlegar ráðstafanir til að gera konum og körlum kleift að samræma starfsskyldur sínar og ábyrgð gagnvart fjölskyldu. Í ákvæðinu segir að slíkar ráðstafanir skuli meðal annars auka sveigjanleika í skipulagningu vinnu og vinnutíma og einnig
173
um kynjasjónarmið í skattkerfinu. Sem dæmi má nefna að undanþágur frá virðisaukaskatti nýtast of frekar körlum en konum. Hvað tekjuskatt varðar hefur ríkisstjórnin þegar tekið ákvörðun um að breyta samnýtingu skattþrepa, en í greiningum kom í ljós að 93% ívilnunar ... vegna þess fór til karla. Fleiri dæmi mætti nefna, svo sem byggðasjónarmið og menntakerfið.
Þó vissulega halli oftar á konur en karla í þeim greiningum sem hafa verið gerðar gengur kynjuð fjárlagagerð út á að mæta konum og körlum, stúlkum og drengjum
174
Baráttudagur verkalýðsins verður haldinn hátíðlegur um allt land þann 1. maí. Fjölbreytt baráttudagskrá hefur verið skipulögð um land allt og hér á eftir fara ... Akraness, Starfsmannafélag Reykjavíkurborgar, VR, FIT Félag iðn- og tæknigreina, Kennarasamband Íslands og Sjúkraliðafélag Íslands.
standa fyrir dagskrá á hátíðar- og baráttudegi verkafólks 1. maí.
Safnast verður saman við Kirkjubraut 40, kl. 14
175
en hér má einnig opna eintak á PDF sniði.
.
Rjúfum þögnina!.
Þúsundir hugrakkra kvenna hafa að undanförnu stigið fram og sagt frá kynferðislegri áreitni og ofbeldi sem þær hafa orðið fyrir á vinnustöðum með notkun myllumerkisins #metoo ... hafa verið benda til að kynferðisleg áreitni sé landlæg og alvarleg á íslenskum vinnumarkaði. Fjöldi þeirra kvenna sem sagði sögur sínar af kynferðislegri áreitni undir myllumerkinu #metoo vakti marga til umhugsunar og ljóst er að brýn þörf er á vitundarvakningu ... . .
Konur ættu ekki að þurfa að berjast fyrir réttindum sínum með #metoo. Það er í höndum atvinnurekenda og stjórnvalda að tryggja öruggt vinnuumhverfi á vinnustað. Það á ekki að sópa kynferðislegri áreitni og ofbeldi undir teppið. Það þarf að útrýma ....
Laugardaginn 25. nóvember er alþjóðadagur Sameinuðu þjóðanna um afnám ofbeldis gegn konum. Stöndum þétt saman og vinnum að því að uppræta ofbeldi og áreitni á öllum sviðum samfélagsins, líka á vinnustöðum.
Elín
176
Fjöldi kvenna kom saman á laugardaginn til að ræða næstu skref #metoo byltingarinnar og móta aðgerðir heildarsamtaka launafólks í innra starfi og áherslum við atvinnurekendur.
Heildarsamtök launafólks ásamt Kvenréttindafélagi Íslands buðu ... konum sem hafa tekið þátt í umræðum í #metoo hópum til fundar með þjóðfundarsniði til að fá fram þeirra sjónarmið. Á fundinum var ætlunin að móta tillögur að næstu skrefum og aðgerðum stéttarfélaga og heildarsamtaka launafólks vegna #metoo byltingarinnar
177
10/2008, um jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og karla, er fjallað um þá skyldu atvinnurekanda að tryggja jafnrétti kynja innan fyrirtækis síns eða stofnunar, m.a. með samþykkt sérstakrar jafnréttisáætlunar eða eftir atvikum með samþættingu ... jafnréttissjónarmiða við starfsmannastefnu. Þá er þar kveðið á um að konum og körlum sem starfa hjá sama atvinnurekanda skuli greidd jöfn laun og skuli njóta sömu kjara fyrir sömu eða jafnverðmæt störf
178
“ sagði Katrín.
Katrín sagði að í kjölfar yfirlýsingar ríkisstjórnarinnar í tengslum við kjarasamninga aðildarfélaga BSRB vorið 2020 hafi hún skipað starfshóp með fulltrúum aðila vinnumarkaðarins og stjórnvalda um endurmat á störfum kvenna ... sem falið var að leggja fram tillögur að aðgerðum til að leiðrétta vanmat á hefðbundnum kvennastörfum.
„Starfshópurinn um endurmat á störfum kvenna hefur nú lokið störfum og til að fylgja eftir tillögum hans hef ég nú skipað aðgerðahóp ... um launajafnrétti með aðkomu aðila vinnumarkaðarins. Ég vænti mikils starfi hans á komandi mánuðum, því þó jafnlaunamál séu auðvitað fyrst og fremst brýnt mannréttindamál sem snýst um jafnrétti á öllum sviðum og fjárhagslegt sjálfstæði sem lykilinn að frelsi kvenna ... Þormóðsdóttir formaður Félags starfsmanna stjórnarráðsins. Eftir stjórnarkjörið eru fimm konur og fjórir karlar í stjórn bandalagsins.
Þá voru alls sjö kjörnir varamenn í stjórn BSRB. Það voru þau Marta Ólöf Jónsdóttir formaður Starfsmannafélags Kópavogs ... Starfsmannafélags Suðurnesja, Edda Davíðsdóttir formaður Starfsmannafélags Mosfellsbæjar, Guðbjörn Guðbjörnsson formaður Tollvarðafélags Íslands. Eftir þingið eru fjórar konur í varastjórn og þrír karlar.
.
.
.
.
179
hrakar. Tveir af hverjum þremur starfsmönnum ríkis og sveitarfélaga eru konur og er það sama hlutfall kvenna sem leitar til VIRK vegna streitu og álags sem leiðir til kulnunar, geðsjúkdóma og stoðkerfisvandamála.
Rannsóknir sýna að starfsfólk
180
Morgunverðarfundur verður haldin þann 20. maí 2015 kl. 08.00 – 10:00 á Grand Hótel Reykjavík þar sem kynntar verða niðurstöður rannsóknar um kynbundinn launamun og skýrsla um stöðu kvenna og karla á vinnumarkaði.
Aðgerðahópur ... . Ávarp.
8:40-8:55 Sigurður Snævarr, hagfræðingur. Niðurstöður rannsóknar um kynbundinn launamun.
8:55-9:10 Dr. Katrín Ólafsdóttir, lektor í hagfræði við Háskólann í Reykjavík.
Er jafnrétti í augsýn? Staða kvenna