321
dregist saman og hlutverk fjölskyldunnar í umönnun aukist, sérstaklega kvenna.
Í Svíþjóð er meirihluti almennings á móti hagnaðardrifinni öldrunarþjónustu en stjórnmálamenn á hægri vængnum eru henni almennt fylgjandi. Þrátt fyrir þetta er mikill
322
í Bretlandi, konur hafa farið í verkföll og sveitarfélög m.a. þurft að greiða umtalsverðar upphæðir í leiðréttingar sem hefur leitt til alvarlegra fjárhagserfiðleika í rekstri þeirra..
Launajafnrétti kynjanna hefur lengi verið eitt af helstu
323
körlum færi á að taka þátt í heimilisstörfum og njóta samvista við börn sín á fyrstu árum æviskeiðs þeirra til jafns við konur. Það hefur jafnframt sýnt sig að um leið og jafnrétti eykst á heimilum eykst jafnrétti á vinnumarkaði. Ávinningur slíkra aðgerða
324
en langmesta aukningin er hjá konum sem starfa hjá hinu opinbera. Þar segjast um sjö af hverjum tíu finna fyrir auknu álagi. Þá hefur andleg vanlíðan aukist frá síðustu könnun Vörðu en nú telja um 30 prósent sig búa við slæma andlega heilsu sem er mun meira
325
sé lítið sem ekkert. Vaktavinnufólk sem hefur fram að þessu valið að vera í hlutastarfi getur því eftir breytingarnar unnið jafnmarga tíma og áður en aukið starfshlutfall sitt og þar með hækkað laun sín. Tæplega 80 prósent vaktavinnufólks hjá ríki eru konur
326
milli markaða eða leiðrétta laun starfstétta sem hafa búið við áralangt misrétti vegna þess að rangt var metið í upphafi. Laun kvennastétta í dag byggja á kerfisbundnu og sögulegu misrétti. Þegar atvinnuþátttaka kvenna jókst á síðari helming 20
327
En því miður hafa stjórnvöld til lengri tíma treyst á fórnfýsi kvenna sem hafa í raun bjargað leikskólakerfinu með því að hlaupa hraðar á lágum launum, oft á kostnað eigin heilsu. Það er tímabært að svara ákalli um umbætur á leikskólunum
328
jafnrétti og framlag kvenna til að takmarka skaðlegar afleiðingar loftslagsbreytinga, til að mynda strauma flóttafólks. Þess vegna fögnum við því að undir formennsku Íslands á næsta ári leggur Norræna ráðherranefndin skýra áherslu á heimsmarkmiðin í Dagskrá
329
til að fara af vinnumarkaði til að sinna börnum, en þar axla konur enn meginábyrgðina, hefur það neikvæð áhrif á efnahaginn. Stjórnvöld skýli sér á bak við mýtuna um að skuldir séu hættulegar svo ekki þurfi að setja aukið fjármagn í slík
330
hafa, það er að segja að allir landsmenn hafi jafnan rétt til aðgengis að heilbrigðisþjónustu í samræmi við þarfir hvers og eins. Þetta skuli gilda um alla, ríka jafnt sem snauða, karla sem konur, þá sem eru með einhvers konar fötlun og hina sem eru lausir við slíkt
331
sem endurspegla kröfur samfélagsins um aukna fjárfestingu í umönnunargeiranum og stuðla þannig að aukinni velferð. Við höfnum því að eingöngu séu sköpuð störf fyrir karla sem viðbragð við kreppunni þegar meirihluti þeirra sem hafa misst vinnuna eru konur