441
úr sjálfbærni þess.
Umrædd 3,5% af iðgjaldsstofni hafa verið hluti af heildariðgjaldi sem hefur farið til samtryggingarhluta lífeyrissjóða á opinberum vinnumarkaði í áratugi. Í þeirri vegferð að jafna lífeyrisréttindi milli markaða var ákveðið að jafna
442
sem ekki er greitt iðgjald af í sjóðinn. Það felur í sér að ekki verður lengur fyrir hendi eitt heildarkerfi atvinnutengdrar starfsendurhæfingar með jöfnum aðgangi fyrir alla einstaklinga sem þurfa á þjónustunni að halda, eins og stefnt var að með lögum 60/2012
443
velgengni að fagna í Noregi, Svíþjóð, Finnlandi og Danmörku. Síðustu fjögur ár hefur merkinu einnig vaxið fiskur um hrygg á Íslandi sem endurspeglast í fimmföldun íslenskra Svansleyfa á þessu tímabili. Hins vegar hefur Svanurinn ekki notið jafn mikilla
444
um 83 ár. Almennt hefur þessi þróun á auknum lífslíkum verið nokkuð jöfn og þar með fyrirsjáanleg. Þegar grunnur núverandi lífeyriskerfis var lagður á sjöunda áratug síðustu aldar var þetta vitað og einnig talið fyrirsjáanlegt. Að sama skapi var þekkt
445
vegar verður unnið myndband um mansal og verður það nýtt jöfnum höndum í trúnaðarmannafræðslu og til að efla þekkingu vinnustaðaeftirlitsfulltrúa í að greina mögulegt mansal og aðra misnotkun.
Varða mun leiða vinnuna við efnistök myndbandanna
446
að ástæður fjarvista frá vinnu við upphaf þjónustu væri stoðkerfisvandi en 44 prósent nefndu geðræn vandamál.
Aðrar ástæður voru ekki jafn algengar, en í sumum tilvikum nefndu þau sem leituðu til VIRK fleiri en eina ástæðu. Þannig nefndu um 5 prósent
447
var á 44. þingi BSRB haustið 2015.
Krafa bandalagsins er sú að launafólki verði gert kleift að samræma fjölskyldulífið og atvinnu með betri hætti en nú þekkist. Fjölskylduvænt samfélag grundvallast á jafnri stöðu kynjanna og því er þess einnig
448
árum og á það við um kannanir beggja félaga. Starfsfólk minni stofnana er jafnan ánægðara en starfsfólk stærri stofnana, en í ár mælist minni munur milli kynjanna. Af þeim níu þáttum sem mældir eru fengu þættirnir sem mæla mat starfsfólks á sjálfstæði
449
þurfi ekki endilega að vera jöfn. „Aðal málið er sýnileiki. Með fleiri konum verður sýnileikinn meiri.“ Hún sagði konur mæta veggjum alstaðar. „Það er bara þannig, en við þurfum svolítið að læra að velja okkur bardagana.“.
.
Beðin
450
og forsendur tíunduð í upphafi: „Réttindi núverandi sjóðfélaga í A-deildum LSR og Brúar verði jafn verðmæt fyrir og eftir þær breytingar á skipan lífeyrismála sem kveðið er á um í samkomulagi þessu.“ Orðalag í kynningu ráðherra var svo til orðrétt það sama
451
þeim sem hyggist kaupa lóðir til bygginga leiguíbúða og fleiri aðgerða í þessum anda er þörf til að hægt sé að leysa þennan mikla vanda á leigumarkaðnum. Ef ekkert verður að gert mun vandinn bara magnast,“ segir Elín Björg. Hún leggur líka áherslu á að jafna
452
skýring þess hversu vel hefði gengið á Íslandi.
Þá vakti einnig mikla athygli áherslan á kynjajafnrétti í hugmyndafræðinni um styttingu vinnuvikunnar. Eitt helsta markmið BSRB með vinnutímabreytingum hefur verið að jafna stöðu kynjanna
453
sem hlutfall af heildarmannfjölda á Íslandi. Breytingarnar yfir þetta tímabili eru nánast engar, það er nánast jafn margir opinberir starfsmenn að baki hverjum Íslendingi á árunum 2008 til 2020. Sú litla aukning sem sjá má í heilbrigðisþjónustu árið 2020
454
ofur-áherslu á að ná upp lægstu launum. Nú þegar hillir í að lámarkslaun verði 300.000, þá rýkur húsnæðisverð og leiga upp úr öllu valdi. Þess vegna hafa ASÍ og BSRB stofnað leigufélagið Bjarg, til þess að mæta þörfum félaga innan þessara samtaka
455
að koma upp aðstöðu og vera með starfsfólk á launum. Fjármagna þarf fyrirtækin. Þeir sem það gera vilja ávaxta sitt fé og fá arð á móti fjárfestingunni. . Við þessu er ekkert að segja í hefðbundnum fyrirtækjarekstri, en þegar kemur
456
og líkamlega, heldur en á öðrum deildum. Starfsfólk hefði hins vegar sömu laun og vinnutíma og aðrar skurðlækningadeildir. . Áhrifin voru þau að enginn fastráðinn hjúkrunarfræðingur starfaði í fullu starfshlutfalli heldur höfðu allir minnkað
457
ekki að samkomulagi sem gert var við bandalög opinberra starfsmanna um lífeyrismál.
BSRB tók fullan þátt í þeirri vinnu, en ávallt á þeim forsendum að áunnin réttindi sjóðfélaga yrðu jafn verðmæt fyrir og eftir breytingarnar. Í samkomulagi sem undirritað
458
ekki að samkomulagi sem gert var við bandalög opinberra starfsmanna um lífeyrismál.
BSRB tók fullan þátt í þeirri vinnu, en ávallt á þeim forsendum að áunnin réttindi sjóðfélaga yrðu jafn verðmæt fyrir og eftir breytingarnar. Í samkomulagi sem undirritað
459
og það sem við búum nú við – stuðla að bættri lýðheilsu, jafnara aðgengi að þjónustunni og eru þar að auki hagkvæmari í rekstri en einkareknu kerfin. .
Þess vegna leggst stjórn BSRB alfarið gegn áformum heilbrigðisráðherra. Heilsa fólks og heilbrigði
460
heilbrigðisþjónusta á Íslandi sé um margt afar góð og skori jafnan hátt í alþjóðlegum samanburði sé engu að síður margt sem megi og þurfi að bæta og það hafi niðurstöður greiningarinnar einnig leitt í ljós