161
með henni hér á heimasíðunni www.1mai.is.
„Auðvitað er megin hlutverk stéttarfélaga að gæta sem best hagsmuna félagsmanna sinna. Semja um kjör fyrir þeirra hönd, gæta réttinda þeirra og vera til aðstoðar ef upp koma
162
heilbrigðiskerfi en háværar raddir í stjórnmálaumræðunni leggja til frekari markaðsvæðingu heilbrigðisþjónustunnar, þvert á vilja kjósenda.
Á þessu málþingi verður fjallað um heilbrigðismál út frá hagsmunum og réttindum almennings. Hvernig tryggjum
163
við ekki þau réttindi sem við teljum sjálfsögð í dag. Í dag þykir okkur sjálfsagt að eiga samningsrétt og veikindarétt. Okkur þykir eðlilegt að fara í fæðingarorlof, eiga launað orlof og margt fleira. Staðreyndin er sú að það hefur í mörgum tilvikum kostað miklar fórnir ... og oft hörð átök að tryggja launafólki þessi réttindi.
Þó við höfum náð miklum árangri í starfi verkalýðshreyfingarinnar er líka margt óunnið. Þessi barátta fer ekki bara fram við samningaborðið eða á fundum með stjórnvöldum. Við tökum öll þátt
164
einstakra þjóða, svo sem baráttu Filippseyinga fyrir viðurkenningu á réttindum starfsmanna og baráttu japanskra slökkviliðsmanna til að stofna stéttarfélög í skugga kjarnorkugeilsunar og jarðskjálfa.
Á þinginu er einnig fjallað um öryggi
165
Íslenskir foreldrar hafa mun lakari réttindi til greiðslna í fæðingarorlofi en foreldrar á hinum Norðurlöndunum. Þetta kemur fram í samantekt BSRB sem gerð var opinber í umsögn bandalagsins
166
á að hafa á réttindi hugsanlegra skjólstæðinga VIRK eða skyldur VIRK gagnvart þeim. Þá verður ekki séð að umræddar 200 milljónir breyti neinu er varðar viðhorf stjórnvalda til samstarfs við aðila vinnumarkaðarins og lífeyrissjóði um uppbyggingu á atvinnutengdri
167
en í kjölfar þess byrjaði að halla undan fæti. Tvímælalaust hafa niðurskurðaraðgerðir í velferðarkerfinu aukið álag bæði í vinnunni og heima. Lágu launin hafa ekki eingöngu áhrif á konur þegar þær eru á vinnumarkaði heldur út ævina enda réttindi
168
læknar ætli að stefna ríkinu þar sem þeir fái ekki að ganga inn í samning við Sjúkratryggingar. Svo virðist sem sumir líti á það sem réttindi lækna að skrá sig inn á samninginn, veita þjónustu og senda ríkinu svo reikninginn. Það sé afar einkennilegt
169
5. Danute Sakalauskiene sjúkraliði ( réttindi innflytjenda á íslenskum vinnumarkaði).
6. Hanna Björg Vilhjálmsdóttir, kennari í Borgarholtsskóla
170
sérstaklega nefndu flestir að mikilvægast sé að auka starfsöryggi og réttindi launafólks. .
Litlu færri nefndu mikilvægi þess að stytta vinnuvikuna og varð talsverð aukning á því hversu
171
launamisrétti á vinnustað. Þrátt fyrir að ítrekað hafi verið bent á þessa launamismunun síðustu mánuði og leiðir til að leiðrétta hana við sveitarfélögin og Samband íslenskra sveitarfélaga, sem veitir sveitarfélögunum ráðgjöf í málefum tengt réttindum
172
félagsmanninum næst. Ég skynjaði mikla jákvæðni í gegnum viðræður og kynningarfundi með þessum fjórum félögum og fann að fólk var mjög svo tilbúið að stíga skrefið þegar það hafði fullvissu fyrir því að það héldi sínum réttindum óskertum,“ segir Arna Jakobína
173
Opinberir starfsmenn hafa í gegnum tíðina þurft að standa í harðvítugri baráttu til að ná fram mikilvægum kjarabótum sem þykja sjálfsögð réttindi launafólks í dag. Þar hefur samstaða okkar félagsmanna verið öflugasta vopnið í okkar vopnabúri.
Markmið
174
borgaraleg- félagsleg og stjórnmálaleg réttindi fyrir fátækt fólk, bygging Landsspítala, heilnæmar og rúmgóðar íbúðir - voru helstu kröfur göngufólks fyrir 100 árum.
Með því að leyfa sér að dreyma stórt, framsýni, harðri baráttu, oft í kjölfar átaka ....
Við stöndum andspænis gríðarlegum ójöfnuði hvort heldur sem er í tekjum, eignum, stöðu á húsnæðismarkaði eða heilsu – og við stöndum líka frammi fyrir bakslagi í jafnréttisbaráttunni, þar sem þrengt er að réttindum og lífsskilyrðum kvenna, hinsegin fólks
175
er fyrirkomulagi lífeyrismála breytt og tekið upp nýtt kerfi þar sem allir launamenn hafa sömu réttindi. . Samhliða því hafa ríki og sveitarfélög skuldbundið sig til að leiðrétta launamun á milli opinbera markaðarins og hins almenna. Sú vinna á að taka
176
sér viðburði á borð við heimsmeistarakeppnina í knattspyrnu og handbolta karla, heimsmeistaramótið í sundi og fimleikum. Allar byggingar vegna þessara viðburða hafa verið og verða byggðar frá grunni og þar verður ekkert til sparað. Nema vitanlega við réttindi
177
er að bjóða heildstætt og hagnýtt nám þar sem fjallað er um rannsóknir á heilsu, einstaklingsmun, lífshlutverkum og vinnuumhverfi. Einnig eru kjarasamningsbundndin réttindi kynnt. . .
Einnig verður veitt þjálfun í skráningu og notkun vaktkerfa
178
“ sagði Elín. . Hún benti á að íslenskir foreldrar hafi mun lakari réttindi í fæðingarorlofi en foreldrar á Norðurlöndunum, auk þess sem heildstæða stefnu um dagvistun að loknu fæðingarorlofi skorti. Hún nefndi einnig þá kröfu að fjölskyldur
179
vinnumarkaðstengd réttindi og að tryggja starfsfólki áhrif á starfsaðstæður sínar. Grænar fjárfestingar þarf því að meta út frá áhrifum á fjölda og gæði starfa ekki síður en fyrirtæki. Gera þarf fólki kleift að efla þekkingu sína og færni fyrir ný eða breytt störf
180
liðið þó nokkur tími frá lokum fæðingarorlofs og þar til dagvistunarúrræði fæst. . Í sumum sveitarfélögum starfa engir dagforeldrar og misjafnt er hvort leikskólar taki börn inn eins árs eða tveggja ára. Samanborið við réttindi á önnur