21
innviðauppbyggingu. Tímabundinn hallarekstur ríkissjóðs er óumflýjanlegur en þann halla má ekki greiða niður á kostnað ofangreindra þátta heldur verða tekjustofnar ríkisins til lengri tíma að fjármagna hann,“ segir í umsögn BSRB.
Stuðningur ... prósent. Bent er á í umsögninni að úrræðið nýtist helst þeim tekjuhæstu, dragi ekki úr skattsvikum sem neinu nemur og dragi verulega úr tekjum ríkissjóðs. Nær væri að halda endurgreiðslum óbreyttum og nýta það svigrúm sem það skapar til að auka umfang
22
Staða hagkerfisins í kjölfar heimsfaraldurs er mun betri en áætlanir gerðu ráð fyrir. Þannig hefur hagkerfið tekið fyrr við sér, skuldir ríkissjóðs eru lægri og tekjur umtalsvert hærri en búist var við. Það eru því vonbrigði að stjórnvöld ætli
23
skatta skynsamlegri til að bæta stöðu ríkisfjármála.
Það vekur furðu bandalagsins að ríkisstjórnin skuli ekki nýta tekjuhlið fjárlaga til þess að lækka skuldir, ná jafnvægi í rekstri ríkissjóðs, styrkja grunnþjónustu og bæta stöðu þeirra hópa ... og þar með í meira mæli konum. Veiking grunnþjónustunnar hefur einnig margþætt neikvæð áhrif á stöðu kvenna í samfélaginu og raunrýrnun lífeyris hefur að jafnaði neikvæðari áhrif á konur en karla.
BSRB telur að ríkissjóður eigi að leggja sitt af mörkum
24
sem hvorki eigi rétt til launa né réttindi í samtryggingarsjóðum með tímabundnum undanþágum á atvinnuleysistryggingalöggjöfinni.
Í tillögum BSRB er lögð áhersla á að fyrirsjáanlegum hallarekstri á ríkissjóði og sveitarfélögum verði ekki mætt
25
um laun sín á grundvelli verksviðs, ábyrgðar og hæfileika. Á þeim árum sem liðið hafa frá breytingunni hefur reksturinn aftur á móti orðið óhagkvæmari, ríkissjóður tekur sífellt til sín hærra hlutfall útvarpsgjaldsins til annarra verkefna og réttindi
26
ríkissjóðs, til dæmis með skattlagningu fjármagns og eigna og frekari gjaldtöku fyrir auðlindir, til að mynda í sjávarútvegi. Þá þarf sérstaklega að efla tekjustofna sveitarfélaga til að þau geti staðið undir nauðsynlegri þjónustu við íbúa.
„Ákalli
27
„Dapurlegt er að fylgjast með umræðu fulltrúa meirihluta fjárlaganefndar í kjölfar birtingar árshlutauppgjörs Fjársýslu ríkisins um fjárreiður ríkissjóðs. Áður en skýringa á meintum
28
þarf í augu við þá staðreynd að skattar hafa verið lækkaðir á undangengnum kjörtímabilum án þess að aflað hafi verið tekna á móti og hefur ríkissjóður því verið rekinn með halla um árabil. BSRB hvetur ríkisstjórnina til að afla frekari tekna til að tryggja
29
við bæði ráðherra og embættismenn vegna þessa en eingöngu mætt óbilgjörnum kröfum um mikinn niðurskurð þrátt fyrir að starfsemi VIRK hafi skilað miklum ávinningi til einstaklinga, ríkissjóðs, lífeyrissjóða og samfélagsins í heild sinni og ljóst sé að þörfin
30
til hærra atvinnustigs og eykur eftirspurn eftir vörum og þjónustu fyrirtækja sem aftur eykur tekjur ríkissjóðs.“.
Ófjármögnuðum skattalækkunum mótmælt.
Í umsögn BSRB er einnig gagnrýnt að stjórnvöld ráðist í ófjármagnaðar skattalækkanir
31
og tryggja virka samkeppni.
En ríkissjóð vantar tekjur og þeirra er hægt að afla með því að skattleggja breiðu bökin.
Þannig drögum við úr þenslu þeirra ríku og fáum tekjur til að greiða niður skuldir , styrkja velferðarkerfið
32
er veikja mikilvæga tekjustofna ríkissjóðs sem standa undir velferðarkröfum okkar án þess að ný tekjuöflun komi á móti. Koma mætti á hvalrekaskatti á fyrirtæki sem hafa hagnast á heimsfaraldrinum og stríðsátökunum, hækka fjármagnstekjuskatt, bankaskatt ... og veiðigjöld.
Fjársvelt heilbrigðiskerfi.
Styrking heilbrigðisþjónustunnar er lykillinn að bættum lífskjörum almennings og því að veita megi öllum viðeigandi þjónustu óháð efnahag eða búsetu. Veikleikar á tekjuhlið ríkissjóðs
33
Það sé hægt án þess að hækka skatta og án þess að fara í niðurskurð þar sem búið verði við halla á ríkissjóði nokkur ár í viðbót. Fjármálaráðherra boðaði að innspýting verði í heilbrigðismál, staðið verði með barnafjölskyldum, örorkulífeyrir hækki umfram verðlag
34
á ríkissjóð eru skoðuð er nauðsynlegt að setja hlutina í samhengi. Á bak við reiknaða stærð yfir áfallnar skuldbindingar eru réttindi tugþúsunda sjóðfélaga. Ef ekki væri fyrir þessi réttindi þá þyrfti ríkið að greiða umtalsverðar viðbótarfjárhæðir
35
í uppsagnarfresti með stuðningi úr ríkissjóði nema að hámarki 633.000 krónum á mánuði.
Atvinnuleysi er fólki almennt erfitt og fjárhagslegt óöryggi sem því veldur mikill streituvaldur. Með hækkun tekjutengdra atvinnuleysistrygginga og hækkun
36
aðgang að ríkissjóði Íslendinga. Hagnaður fárra útvaldra á þannig að vega þyngra en almannahagsmunir og af þeim sökum láta viðkomandi sér í léttu rúmi liggja þótt sýnt sé fram á að einkavæðing innan heilbrigðiskerfisins í Svíþjóð hafi getið af sér vaxandi
37
á niðurskurð, að ríkissjóður skuldi lítið, „að hleypa einkaframtakinu að“ eða auka einkavæðingu og „valfrelsi“, að selja ríkiseignir, að fækka þurfi ríkisstofnunum og vinda ofan af því sem þau telja of mikla fjölgun starfsfólks ríkisins. Sumir segja einfaldlega