Pozycja i rola reprezentantów związków zawodowych (trúnaðarmenn)

Reprezentant związku zawodowego kontroluje, czy pracodawca dotrzymuje warunków umów zbiorowych i czy prawa pracowników są przestrzegane, szczególnie jeśli chodzi o urlopy i bezpieczeństwo pracy. Pracownicy mają prawo zwrócić się do przedstawiciela związku zawodowego ze skargami na pracodawcę.

Reprezentant związku zawodowego powinien przeprowadzić dochodzenie w przypadku, kiedy otrzyma on skargę od pracownika lub gdy ma powody, by sądzić, że pracodawca naruszył prawa pracownicze lub związkowe. Jeżeli dochodzenie potwierdzi skargi lub podejrzenia, reprezentant powinien zażądać od pracodawcy lub jego przedstawiciela zmian w ich niedozwolonej praktyce.

Reprezentanci związków zawodowych powinni również przekazać związkowi zawodowemu sprawozdanie dotyczące skarg pracowniczych. Powinni oni ponadto informować związek o wszelkich naruszeniach praw pracowniczych, których dopuścił się ich zdaniem pracodawca, lub przedstawiciel pracodawcy, a także jakie kroki (jeżeli jakiekolwiek) podjęto w celu poprawy sytuacji.

Zgodnie z postanowieniem o reprezentantach związków zawodowych, reprezentanci mają prawo do udziału w seminariach, konferencjach, spotkaniach i kursach, które odbywają się w czasie pracy. Każdego roku reprezentant ma prawo do uczestnictwa w takich kursach przez łączny okres jednego tygodnia bez redukcji w podstawowym wynagrodzeniu. Postanowienie to jest niezwykle ważne, gdyż umożliwia ono reprezentantom uczestnictwo w kursach podczas godzin pracy oraz poszerzanie swojej wiedzy na temat rynku pracy i praw pracowniczych.

Okres wypowiedzenia dla reprezentantów związku zawodowego jest taki sam jak dla innych pracowników, jednak pracodawca i jego przedstawiciele nie mogą wypowiedzieć stosunku pracy reprezentantowi związku z powodu pełnionej przez niego funkcji związkowej. Nie zezwala się również, aby reprezentanci ucierpieli w jakikolwiek inny sposób z powodu pełnionych obowiązków na rzecz związku. Zabronione jest przenoszenie reprezentantów związkowych do niższych grup płacowych w czasie trwania ich kadencji. W przypadku, gdy pracodawca zmuszony jest do redukcji etatów, reprezentantowi związkowemu przysługuje pierwszeństwo w pozostaniu w zatrudnieniu.

Reprezentanci związków zawodowych wybierani są jednorazowo na dwuletnią kadencję. Po zakończeniu wyborów zarówno pracodawca, jak i związek zawodowy powinni zostać poinformowani o wybranym kandydacie. W przypadku, gdy w jednym zakładzie pracy działa jedna lub więcej organizacji związkowych, każda z nich wybiera własnego reprezentanta lub reprezentantów w zależności od liczby członków.