Fróðleikur

Ýmis ný réttindi fyrir launafólk er að finna í nýsamþykktri tilskipun Evrópusambandsins um samþættingu fjölskyldu- og atvinnulífs sem innleiða á hér á landi.

Starfsmenn í hlutastörfum eiga sama rétt og aðrir starfsmenn til að taka kaffihlé á vinnutíma. Réttindin haldast þó í hendur við starfshlutfall.

Orlof er hluti af grundvallarréttindum launafólks enda mikilvægt fyrir heilsu og hamingju að taka frí frá störfum í töluverðan tíma og ná að hvíla sig vel.

Nýlegur dómur Evrópudómstólsins bendir til þess að íslenskir dómstólar hafi ranglega látið kröfur starfsmanna vegna orlofs falla niður vegna tómlætis.

Á Íslandi gilda nokkuð skýrar reglur um vinnu- og hvíldartíma sem gilda um stærstan hluta bæði almenna og opinbera vinnumarkaðarins.

Ákvarðanir stjórnvalda geta haft ólík áhrif á fólk eftir kyni. Kynjuð fjárlagagerð greinir þessi áhrif svo hægt sé að taka ákvarðanir byggt á þeim.

Starfsfólk sem ferðast vegna vinnu, hvort sem er innanlands eða erlendis, telst vera í vinnunni á meðan ferðalögum stendur og á að fá greitt samkvæmt því.

Orlofsuppbót er hluti af öllum kjarasamningum aðildarfélaga BSRB. Hún er föst krónutala og sem verður greidd út þrátt fyrir að kjarasamningar séu lausir.

Þrátt fyrir að launajafnrétti hafi verið leitt í lög hér á landi árið 1961 mældist launamunur kynjanna enn um 15 prósent árið 2017, 56 árum síðar.

Nýtt bann við mismunun á grundvelli aldurs hefur þau áhrif að hér eftir verður óheimilt að tengja orlofsdaga við aldur starfsmanna í kjarasamningum.