321
í kjaraviðræðunum við ríkið sem hefur fjallað um mögulegar útfærslur á styttingu vinnuvikunnar. Áformað er að hópurinn skili niðurstöðu fljótlega og í kjölfarið vonast samninganefnd BSRB eftir því að hægt verði að ná saman um þetta mikilvæga hagsmunamál félagsmanna ... hjá opinberum starfsmönnum og því þarf að breyta í þessum kjarasamningum.
Þá hefur BSRB einnig lagt þunga áherslu á að samið verði um jöfnun launa milli opinbera vinnumarkaðarins og hins almenna, enda skýrt kveðið á um jöfnun launa milli markaða
322
BSRB leggst gegn því að skattar verði lækkaðir á hátekjufólk, eins og boðað ... að fjármálaáætlun er fjallað um aukið framlag til Fæðingarorlofssjóðs til að standa undir hækkun á hámarksgreiðslum í fæðingarorlofi í 600 þúsund krónur á mánuði. BSRB leggur áherslu á að gengi verði lengra og farið að tillögum starfshóps félagsmálaráðherra
323
BSRB opnaði í morgun nýjan kosningavef þar sem farið er yfir þau mál sem bandalagið telur að leggja verði höfuðáherslu á í komandi þingkosningum. Bandalagið skorar á þá flokka sem berjast nú um hylli landsmanna að gera kjósendum grein ... við húsnæðiskaupendur og leigjendur og lengja fæðingarorlofið.
Heilbrigðismálin.
Hækka þarf verulega fjárframlög til heilbrigðiskerfisins og draga úr kostnaði sjúklinga. Tryggja verður að heilbrigðisþjónustan verði rekin af hinu opinbera
324
Bára sagði ýmsar leiðir mögulegar til að vinna gegn þessu. Fyrir það fyrsta verði þeir sem útbúi skipulag fyrir vaktir að gæta vel að því að engar undantekningar séu gerðar á ákvæðum um hvíld starfsmanna í vaktakerfinu. Hún sagði skýrt ... benti á að á þegar yfirmaður á vinnustað hafi lagt fram vaktaskipulag séu það starfsmennirnir sjálfir sem verði að bera ábyrgð á eigin hvíldartíma að einhverju leyti, til dæmis með því að skipta ekki á vöktum ef það mun hafa í för með sér að þeir fái
325
við ákvarðanir
þess að heimsmeistaramótin 2018 og 2022 eigi að fara fram í Rússlandi og Katar
hefur nú aftur varpað kastljósinu að málefnum verkafólks í Katar. Þing NFS
ákvað því að ítreka kröfur sínar um að hætt verði við heimsmeistarakeppnina í
Katar nema ... þegar verið tryggt að þeim sem starfa við undirbúning keppninnar í
Katar verði nú þegar tryggð mannsæmandi
326
formaður BSRB.
BSRB leggur áherslu á að félagsfólk aðildarfélaganna geti þróað starfshæfni sína og menntað sig þannig að þeir verði eftirsóknarverðir á vinnumarkaði alla sína starfsævi. „Störfin þróast og samfélagið með svo lykillinn ... samhliða störfum sínum án launaskerðingar. BSRB vilji beita sér fyrir því að námsleyfi verði sjálfsagður réttur félagsmanna aðildarfélaga BSRB og slík réttindi þurfi að vera tryggð með kjarasamningum og samræmd á milli félaga
327
eftir því að aukið fjármagn verði sett í mótframlög fyrir óhagnaðardrifin leigufélög. Eitt þeirra er Bjarg íbúðafélag, sem stofnað var af BSRB og ASÍ árið 2016. Félagið hefur það hlutverk að byggja upp og leigja tekjulægstu félagsmönnum aðildarfélaga þessara ... heildarsamtaka langtíma húsnæði á hagstæðu verði. Uppbygging félagsins hefur gengið vonum framar og nýverið fékk 500. leigjandi
328
.
Aukum jöfnuð, réttlæti og jafnrétti.
Við verðum að standa vörð um jöfnuðinn, jafnréttið og velferðina. Þegar við horfum til framtíðar ... umtalsvert á tímabilinu. Þá var undirritað nýtt heildarsamkomulag um að unnið verði að þróun á nýju íslensku vinnumarkaðsmódeli. BSRB hélt einnig 44. þing sitt á árinu þar sem lagður var grunnur að störfum bandalagsins á næstu þremur árum og þá tókst BSRB.
BSRB hefur í öllum störfum sínum lagt áherslu á að komið verði á fjölskylduvænna samfélagi með styttri og sveigjanlegri vinnutíma. Kjarasamninga verður að gera á fjölskylduvænni forsendum þannig að þeir tryggi gott samspil fjölskyldu og atvinnulífs ... ..
Á þingi BSRB í október kynnti prófessor Rúnar Vilhjálmsson niðurstöður nýrrar rannsóknar sinnar á heilsu og lífsháttum Íslendinga. Þar kom fram skýr vilji landsmanna til að efla opinbera heilbrigðiskerfið og tryggja að rekstur heilbrigðisþjónustunnar verði ... sem því fylgdi. Þessar niðurstöður segja okkur að við séum á rangri braut sem við verðum að snúa af. Jafn aðgangur allra að grunnþjónustunni verður að vera tryggður og það er eitt mikilvægasta verkefni framtíðarinnar að sjá til þess að svo verði
329
verið sýnilegur í skólaumhverfinu og námsvali nemenda. Hann hefur einnig viðhaldist á íslenskum vinnumarkaði sem er mjög kynjaskiptur hvað varðar atvinnugreinar. Konur eru áberandi í umönnunarstörfum en karlar í mannvirkjagerð.
Karlastörf hafa notið meiri ... yfir miklu afli. Í sameiningu - með samtakamættinum - skulum við virkja það afl sem í hreyfingunni býr, öllum landsmönnum til hagsbóta. Stöndum vörð um stéttarfélögin svo þau megi vaxa og dafna.
Við tökum þátt í baráttunni fyrir bættum ... tíu ár höfum við vermt fyrsta sæti á lista Alþjóðaefnahagsráðsins. Þrátt fyrir að Ísland standi öðrum löndum framar þegar kemur að jafnri stöðu kynjanna er enn langt í að jafnrétti verði náð á íslenskum vinnumarkaði.
Kynjamunur hefur alla tíð ... , nýrnasjúkdóm eða aðra sjúkdóma. Allt þetta geta tryggingafélög sett fyrir sig.
Þetta er þau kerfi sem við verðum að hlúa að. Þetta eru kerfi sem við látum engan rífa niður! Í þeim felst það öryggi sem launafólk hefur búið við eftir baráttu
330
húsnæði eru helstu áhrifaþættir heilsuójöfnuðar. Sömuleiðis aukast líkur á þunglyndi eftir því sem fólk býr við verri félags- og efnahagslega stöðu líkt og rannsókn Vörðu – rannsóknarstofnun vinnumarkaðarins leiddi í ljós. Þar kemur ... sem hefur neikvæð áhrif á andlega heilsu fólks.
Í rannsókn Vörðu er bent á að aðgerðir stjórnvalda til að tryggja afkomu og lífskjör fólks í Covid-kreppunni hafi gengið of skammt með þeim afleiðingum að mörg heimili upplifðu ... vinnuvikunnar verði fest í sessi og framkvæmd hennar lagfærð. Þessar áherslur BSRB lúta að því að þær stéttir sem sinna samfélagslega mikilvægum störfum séu launaðar til jafns við virði sitt og að gera störfin eftirsóknarverðari, en ein ... og mun skila sér í þróttmeira hagkerfi til lengri tíma.
Við verðum að setja jöfnuð og jafnrétti í fyrsta sæti og endurskoða hugmyndir okkar um verðmætasköpun. Það gerum við með því að sameinast um nýjan samfélagssáttmála
331
hitastig jarðar verði undir 2 gráðum og að leitast verði við að halda henni undir 1,5 gráðum. Ísland ætlar því að ganga lengra svo að við leggjum okkar af mörkum til að hækkun hitastigs verði undir 1,5 gráðum. Það er mjög mikilvægt því við vitum nú ... gróðurhúsalofttegunda hér á landi munu hafa áhrif á störf, neyslumynstur og framleiðsluferla. Því skiptir miklu máli að verkalýðshreyfingin sé höfð með í ráðum þegar verið er að móta aðgerðir til að breytingarnar verði sanngjarnar og komi ekki niður á lífskjörum ... Umræðan um loftslagsmál er gjarnan nokkuð flókin og stundum reynist erfitt fyrir okkur leikmennina að átta okkur á samhengi hlutanna. Vísindin að baki loftslagsmálum eru margslungin og svo er ýmislegt varðandi tölfræði skuldbindinganna ... en það eru þær aðgerðir sem við almenningur verðum helst var við. Dregið hefur úr losun frá úrgangi en lífrænn úrgangur sem er urðaður losar enn mikið. Þess vegna skiptir miklu máli að draga úr matarsóun. Þó fiskiskipaflotinn losi mikið hefur náðst að draga úr losun
332
sem lagði drög að nýju húsnæðisbótakerfi. Þar er gert ráð fyrir að leigu- og vaxtabætur verði lagðar niður en í stað þeirra teknar upp svokallaðar húsnæðisbætur sem yrðu þær sömu óháð því hvort fólk leigi eða eigi sitt húsnæði. Slík breyting myndi fela ... hugsað sér að færa sig úr eigin húsnæði í leiguhúsnæði. BSRB tekur það mikið réttlætismál að slíku kerfi verði komið á hið fyrsta til að jafna stuðning við þessa tvo hópa ... það hafi aðeins verið að aukast allra síðustu misseri. Þar verða ríki og sveitarfélög að koma betur að málum. BSRB hefur líka ítrekað lýst þeim skoðunum sínum að hið opinbera verði að koma frekar að uppbyggingu á nýju og hentugu leiguhúsnæði ... þeirra sem verst urðu úti í kjölfar efnahagshrunsins. Hins vegar finnst bandalaginu að málefni þeirra sem leigja húsnæði í stað þess að eiga hafa orðið útundan og hefur BSRB því lagt nokkra áherslu á að koma sjónarmiðum þess hóps á framfæri ... í eflingu leigumarkaðar. Um leið og BSRB styður af heilum hug aðgerðir sem miða að því að leiðrétta húsnæðislán þeirra sem verst urðu verst úti í efnahagshruninu og gera ungu fólki kleift að fjárfesta í sínu fyrsta húsnæði verður að huga að þeim sem standa
333
við frá því í október.
Kannanir HMS, Hagstofu Íslands og Vörðu sýna að vaxandi hópur fólks í tekjulægstu hópunum býr við íþyngjandi húsnæðiskostnað. Þetta á sérstaklega við um einstæða foreldra og einhleypa. Sem dæmi má nefna að samkvæmt skýrslum HMS um stöðuna ....
Við viljum að sett verði langtímamarkmið um að eigi síðar en árið 2030 búi allir við húsnæðisöryggi. Það er í samræmi við Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna sem Ísland hefur undirgengist. Húsnæðisöryggi telst til grundvallarmannréttinda og í því felst að fólk ... og að húsnæðiskostnaður verði ekki meiri en fjórðungur af tekjum. Við í verkalýðshreyfingunni erum tilbúin til verka.
Sonja Ýr Þorbergsdóttir formaður BSRB.
Drífa Snædal forseti ASÍ ... . Um þessi markmið verðum við öll að sameinast og hafa þau að leiðarljósi þegar útfærðar verða bæði skammtíma- og langtímaaðgerðir til að leysa húsnæðisvandann.
Ábyrg húsnæðisuppbygging.
Í gegnum tíðina hefur verkalýðshreyfingin ekki látið sitt
334
dagvistunar af hálfu hins opinbera strax og fæðingarorlofi lýkur verði lögfestur.
Bandalagið telur mikilvægt að stefna stjórnvalda hafi samþættingu fjölskyldu- og atvinnulífs að leiðarljósi og að samhliða vinnu við að eyða kynbundnum launamun verði ... möguleikar foreldra til að verja gæðatíma með fjölskyldunni aukinn. BSRB telur einnig mikilvægt að skoða betur samspil atvinnulífs, skóla og heimila með það að markmiði að draga úr árekstrum og minnka álagið á launafólk. Foreldrar þekkja allir hversu erfitt
335
á mikilvægi hennar.
Í stefnu BSRB, sem mótuð var á öflugu þingi bandalagsins í október, kemur fram að lögfesta þurfi styttingu vinnuvikunnar í 35 stundir í dagvinnu án launaskerðingar, en jafnframt að vinnuvika vaktavinnufólks verði 80 prósent ... og uppskera í kjölfarið ríkulega. Nokkur dæmi um slíka vinnustaði eru Hugsmiðjan, Hjallastefnan og Félagsstofnun stúdenta.
Úrtölufólk reynir gjarnan að halda því fram að kostnaðurinn fyrir atvinnurekendur verði gríðarlegur verði vinnuvikan stytt ... vinnuvikunnar í 35 stundir verði lögfest er ljóst að mörg verkalýðsfélög, bæði á almenna og opinbera vinnumarkaðinum, vilja semja um styttingu vinnuvikunnar í komandi kjarasamningum. Samningar á almenna vinnumarkaðinum eru lausir um áramót en kjarasamningar
336
BSRB hefur sent öllum lögreglustjórum á landinu bréf þar sem farið er fram á að lögreglumenn sem þurfa að fara í sóttkví vegna gruns um COVID-19 smit verði greitt fyrir þann tíma sem þeir þurfa að vera í sóttkví og vaktafrí frestist ... af lífshættulegum sjúkdómi í störfum sínum.
BSRB gerir þá kröfu að lögreglumenn fái greiddar yfirvinnustundir fyrir þann tíma sem þeir verja í sóttkví utan skilgreindra vakta. Það sé eðlilegt endurgjald fyrir þá áhættu sem þeir taka í sínum störfum
337
við að breyta. Við þurfum að hækka launin. Við þurfum að auka kaupmáttinn. Við þurfum að tryggja öllum viðunandi húsnæði á viðráðanlegu verði. Við þurfum að koma á fjölskylduvænna samfélagi svo að ungt fólk öðlist trú á að hér sé best að vera.“.
Elín Björg ... . Það á að tryggja öllum jöfn tækifæri. Allir eiga að geta búið í viðunandi húsnæði á viðunandi verði. Við förum fram á sanngjarnari skiptingu gæðanna. Enginn á að líða skort. Við búum yfir nægum auði í þessu landi til að svo geti orðið. Og með samstöðunni getum ... við búið þannig um að svo verði. Samstaðan er það afl sem getur breytt samfélaginu til hins betra. Okkur tókst það fyrr á tímum, og okkur tekst það í framtíðinni. Saman getum við reist betra samfélag, réttlátara samfélag,“ sagði formaður BSRB að lokum ... í er jafn aðgangur að menntakerfi, heilbrigðisþjónustu og almannatryggingum. Því miður er upplifunin sú að þessi hugsjón jafnaðar og samhjálp sé á útleið og að aukin einstaklingshyggja, ójöfnuður og um leið óréttlæti séu að taka yfir. Því verðum
338
þjónustu án þess að greiða sérstaklega fyrir,“ segir í ályktun aðalfundarins.
Þar segir að stytta verði biðlista með skilvirkum hætti innan opinbera kerfisins. Það eigi ekki að gera með því að framkvæma flóknar aðgerðir á einkareknum stofum ... að sinna hlutverki sínu sem fyrsti viðkomustaður sjúklinga í heilbrigðiskerfinu. Þá er minnt á að heilsugæslan verði að vera í stakk búin til að taka við þeim aukna fjölda sem til hennar leitar, bæði vegna fjölgunar íbúa og þess mikla fjölda ferðamanna
339
Þingið hvetur til þess að hlúð verði að heilbrigðisstarfsfólki og á því byggt upp kröftugt, faglegt heilbrigðiskerfi sem þjóðin getur verið stolt af til framtíðar ... ..
Þess er krafist að vinnuveitendur virði starfsfólk í vaktavinnu til jafns við aðra og viðmiðunarlengd vakta verði átta tímar og vinnuskylda stytt ... þess að samninganefnd SFV verði veitt alvöru umboð til samninga og leggur til að æðstu stjórnendur innan samtakanna kynni sér og tileinki viðhorf í anda nútíma mannauðsstjórnunar..
340
og netið eru að verða sífellt stærri partur af lífi fólks skiptir miklu máli að geta varið sig gegn svikum og prettum af ýmsu tagi. Í erindi sínu ætlar Valdimar að fjalla almennt um hvernig hakkarar vinna, hvernig hægt er að vera á varðbergi og hvaða tól ... upp á stuttan veffyrirlestur um þessar ógnir internetsins með einum helsta sérfræðingi landsins í netöryggismálum.
Hvað þýðir það að einstaklingar og fyrirtæki séu hökkuð? Hvernig gerist það eiginlega? Hvernig er hægt að verjast þessum ógnum