1
Umsækjendur um störf hjá ríki og sveitarfélögum sem fá ekki starfið þrátt fyrir að þeir séu hæfustu umsækjendurnir eiga mjög erfitt með að sækja rétt sinn. Þetta kom fram í máli Trausta Fannars Valssonar, dósents við lagadeild Háskóla Íslands, á starfsdegi réttindanefndar BSRB í dag. . Trausti sagði það skyldu hins opinbera að ráða hæfasta einstaklinginn í auglýst starf. Leggja eigi mat á alla umsækjendur og velja þann hæfasta til starfans. Telji umsækjandi sem ekki fær starfið að
2
skal trúnaðarmaður jafnframt sitja fyrir um að halda sínu starfi.
Samkvæmt samkomulagi um trúnaðarmenn er trúnaðarmönnum tryggð þau mikilvægu réttindi að geta sótt málþing, fundi, ráðstefnur og námskeið í allt að eina viku á ári án skerðingar á reglubundnum
3
fram sem markmið sem stefna skuli að frekar en beinhörð réttindi. Ekki hefur reynt mikið á þessi ákvæði, en þó féll nýlega áhugaverður úrskurður hjá kærunefnd jafnréttismála þar sem tekið er á svona álitaefni.
Í því máli var starfsmaður á leið
4
í viðtali við Morgunblaðið í dag.
Í lögum um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins er ákvæði um að starfsmenn eigi að vinna þá yfirvinnu sem forstöðumaður telur nauðsynlega, en þó ekki meira en átta stundir á viku miðað við fullt starf
5
Réttindanefnd BSRB stóð fyrir vel heppnuðum vinnudegi á miðvikudaginn þar sem starfsmenn aðildarfélaga BSRB gátu sótt sér ýmsan fróðleik um réttindamál og þjónustu við félagsmenn. Vel á fjórða tug sótti fundinn.
Sigríður Hulda Jónsdóttir, náms- og starfsráðgjafi frá SHJ ráðgjöf fjallaði um hvernig stéttarfélögin og starfsmenn þeirra geta bætt þjónustuna við félagsmenn með því að auka hæfni starfsmanna. Hún lagði meðal annars fyrir stutt verkefni fyrir þátttakendur sem þeir unnu í litl
6
faraldursins og snúa margar þeirra að réttindum starfsmanna í sóttkví.
Í umsögninni er bent á að ákvæði í kjarasamningum um rétt til launaðra fjarvista vegna veikinda barna nái ekki í öllum tilvikum til foreldra sem eigi barn í sóttkví. Þá eigi
7
Með dóminum er staðfestur skilningur verkalýðshreyfingarinnar á réttindum starfsfólks sem sagt er upp á meðan veikindum stendur.
Forsaga málsins er sú að umræddum starfsmanni, sem var kennari við menntaskóla, hafði verið sagt upp á meðan hann var ... réttindum með uppsögn á tímabili veikinda. Sú niðurstaða dómsins er í samræmi við fyrri dómaframkvæmd. Ef uppsögn berist áður en veikindi komi til þá gildi uppsagnarfrestur en ef veikindaleyfi sé hafið þegar uppsögn berist hafi lengd uppsagnarfrests engin
8
Samkvæmt samkomulaginu eiga réttindi núverandi sjóðfélaga að vera jafn verðmæt fyrir og eftir breytingarnar. Frumvarpið tryggir ekki að svo sé. . BSRB hefur ... má sjá í umsögn bandalagsins við frumvarpið. Efnislega eru þær eftirfarandi:.
Tryggja þarf að réttindi sjóðfélaga í A-deild LSR verði jafn verðmæt eftir breytingar á skipan lífeyrismála. Skýrt þarf að vera að þar sé átt ... við réttindi þeirra sem eru að greiða í sjóðinn eða hafa greitt í sjóðinn, sem og þeirra sem hafa hafið töku lífeyris.
Tryggja þarf að hafi sjóðfélagi unnið sér inn rétt til lífeyrisauka haldist sá réttur þrátt fyrir að viðkomandi skipti um starf ... á þingmenn að gera nauðsynlegar breytingar til að verja áunnin réttindi sjóðfélaga í lífeyrissjóðum opinberra starfsmanna
9
Sjúkraliðafélag Íslands stendur fyrir ráðstefnu um réttindi aldraðra eftir hádegi fimmtudaginn 26. apríl næstkomandi á Icelandair Hótel Natura.
Þar verður meðal annars fjallað um stefnumótun í öldrunarmálum, eftirlit og aðhald með þeirri
10
Réttindi launafólks tengd COVID-19 faraldrinum geta verið mismunandi eftir vinnustöðum. Nú þegar ljóst er að heimsbyggðin öll þarf að lifa með þessum faraldri í talsverðan tíma er gott að rifja upp helstu atriðin.
Sóttkví þeirra sem eru ... spurningar og svör um réttindi launafólks vegna COVID, sem gott getur verið að kynna sér. Þar er fjallað um laun í sóttkví, lækkað starfshlutfall, vinnu utan starfsstöðvar og fleiri atriði sem gott er að kynna sér.
Hægt er að smella á myndina
11
samningsvilja að samningaborðinu í stað þess að nota verkföll hjá stofnunum sínum sem skiptimynt í deilum sínum um fjárveitingar við stjórnvöld..
Réttindi starfsmanna stofnana ... í velferðarþjónustu voru um áratugaskeið í samræmi við lög um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. Síðustu ár hafa nokkrar stofnanir innan SFV hætt að viðurkenna þau réttindi og harmar aðalfundur BSRB að allar stofnanir viðurkenni ekki lengur sjálfsögð og eðlileg ... réttindi starfsmanna sinna. Breyting á viðhorfi SFV til réttinda opinberra starfsmanna sem starfa hjá stofnunum SFV myndi greiða fyrir gerð nýrra kjarasamninga milli aðildarfélaga BSRB og SFV ... . .
Velferðarmál eru á ábyrgð ríkisins en með núverandi rekstrarfyrirkomulagi sjálfseignarstofnana er ríkið að fría sig ábyrgð á rekstri þeirra. Á meðan SFV viðurkennir ekki sjálfssögð réttindi starfsmanna sinna og ríkið axlar ekki ábyrgð á því hvernig stofnanirnar ... eru reknar er augljóst að rekstrarfyrirkomulagið gengur ekki upp..
Aðalfundur BSRB gerir þá kröfu að SFV viðurkenni tafarlaust að réttindi sambærileg lögum um réttindi
12
svarað spurningum á borð við:.
Hvað þýðir annarsvegar jöfn ávinnsla réttinda og hinsvegar aldurstengd ávinnsla réttinda?
Skerðast lífeyrisréttindi núverandi félagsmanna í A-deildum LSR og Brúar?
Af hverju verður ... . Þar segir hann að gleymst hafi að taka tillit til þess að hægt sé að ganga lengra í að veita félögum í lífeyrissjóðunum réttindi en það lágmark sem sett er í lögum. Það er gert með samþykktum sjóðanna.
. Óbreytt kerfi ekki valkostur ... , félagsmönnum til hagsbóta, eða standa utan við ferlið vitandi að stjórnvöld myndu setja einhliða lög um lífeyrisréttindi opinberra starfsmanna. Ákveðið var að velja fyrri leiðina. Markmið BSRB í viðræðunum var að tryggja að áunnin réttindi myndu ekki skerðast ... sínum.
Í lögum eru settar þær lágmarkskröfur sem lífeyrissjóðir þurfa að uppfylla, en þeim er jafnframt heimilt að ganga lengra og veita sínum félagsmönnum meiri réttindi. Ef þeir gera það er kveðið á um það í samþykktum sjóðanna, sem eru ... þær reglur sem kveða á um meðal annars réttindi sjóðfélaga. Fjármálaráðherra þarf að staðfesta samþykktir sjóðanna, að fenginni umsögn frá Fjármálaeftirlitinu.
Réttindin áttu að vera jafn verðmæt fyrir og eftir breytingar.
Frá upphafi var
13
Barnasáttmáli SÞ er 25 ára í dag. Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi barna var lagður fyrir allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna ... til undirritunar og fullgildingar þann 20. nóvember 1989 og markaði tímamót í baráttunni fyrir réttindum barna, þar sem sáttmálinn felur í sér alþjóðlega viðurkenningu á því að börn séu sjálfstæðir einstaklingar með réttindi, óháð réttindum fullorðinna
14
Nýr vinnuréttarvefur BSRB sem hefur verið í smíðum undanfarið var opnaður formlega á fundi formannaráðs BSRB sem haldinn var í gegnum fjarfundarbúnað í morgun. Á vefnum er hægt að fræðast um flest sem við kemur réttindum launafólks á vinnumarkaði ... , til dæmis auglýsingu starfa og ráðningu í þau, ráðningarsamninga og fleira. Stærstur hluti vefsins fer í umfjöllun um málefni tengt starfsævinni, svo sem aðbúnað, fæðingarorlof, réttindi vaktavinnufólks, veikindarétt, orlof og fleira. Þá er að lokum fjallað ... um allt sem tengist starfslokum, til að mynda uppsagnir, uppsagnarfrest, niðurlagningu starfs og fleira.
Með nýjum vinnuréttarvef verður almennum félagsmönnum gert auðveldara fyrir að átta sig á eigin réttindum. Þá mun hann einnig nýtast ... starfsmönnum aðildarfélaga bandalagsins vel sem uppflettirit um réttindi þeirra félagsmanna. Vefurinn verður í þróun áfram og verður nýju efni bætt við og eldra uppfært eftir því sem þörf krefur
15
Nýr vefur Styrktarsjóðs BSRB er nú kominn í loftið. Á vefnum geta félagsmenn sem eiga réttindi í sjóðnum sótt sér upplýsingar um réttindi sín og sótt ... um styrki.
Á nýja vefnum er aðgengi að upplýsingum um réttindi sjóðsfélaga afar gott. Styrkirnir eru flokkaðir eftir tegundum svo auðvelt er að finna mismunandi styrki fyrir til að mynda líkamsrækt, sjúkraþjálfun, sálfræðiráðgjöf og fleira
16
óbreytt ávinnsla framtíðarréttinda og óbreyttan lífeyristökualdur við 65 ár.
Ekki verður gerð breyting á þegar áunnum réttindum núverandi sjóðfélaga við upptöku á breyttu fyrirkomulagi, hvorki þeirra sem eru í starfi í dag, byrjaðir að taka ... lífeyri eða eiga eldri réttindi hjá sjóðnum. Þau réttindi verða áfram reiknuð í jafnri réttindaávinnslu og miðuð við 65 ára lífeyristökualdur.
Ef þær forsendur sem miðað er við, m.a. forsendur um ávöxtun, ganga ekki eftir, kann í framtíðinni ... að koma til breytinga á áunnum réttindum, annað hvort til hækkunar eða lækkunar. Þetta á ekki við um þá sem byrjaðir eru að taka lífeyri, eða verða orðnir 60 ára við gildistöku breyttra reglna 1. júní n.k. og hafa þar af leiðandi rétt á að hefja töku ... lífeyris.
Þar segir jafnframt að áhrif breytinga á nýja sjóðfélaga, sem hefja greiðslur eftir 1. júní, séu einkum eftirtaldar:.
Nýir sjóðfélagar ávinna sér réttindi í aldurstengdu réttindakerfi og lífeyristökualdur verður
17
landsmanna sem unnið hefur verið að undanfarin ár í sátt við opinbera starfsmenn. . „Við höfum frá upphafi lagt höfuðáherslu á að áunnin réttindi sjóðfélaga í lífeyrissjóðum opinberra starfsmanna yrðu jafn verðmæt eftir breytinguna og þau eru í dag ... síðustu kosningar.
Ábyrgð nái til allra sjóðfélaga.
Í umsögn BSRB er þessi afstaða bandalagsins ítrekuð: „Samræming lífeyriskerfa milli opinbera og almenna vinnumarkaðarins verður ekki gerð með skerðingu á réttindum núverandi ... sjóðfélaga. Það er því ekki nægilegt að frumvarpið kveði eingöngu á um að lítill hluti núverandi sjóðfélaga sæti ekki skerðingum á réttindum sé staða sjóðsins neikvæð í tilskilinn tíma en aðrir ekki sitji ekki við sama borð. Kerfisbreytingin hlýtur að þurfa ... að fela í sér að núverandi sjóðfélagar haldi sömu réttindum eins og hefði verið í núverandi kerfi eða jafn verðmætum.“. . Þar er einnig bent á hvernig tryggja megi að frumvarpið endurspegli samkomulagið að fullu. Í frumvarpinu er gert ráð fyrir ... að ríkið tryggi að réttindi allra sjóðfélaga 60 ára og eldri séu tryggð. Til að ná sátt um málið þarf sama ábyrgð að ná til allra núverandi sjóðfélaga. Í ljósi þess að stjórnvöld telja afar litlar líkur á að reyna muni á slíkt ákvæði er ekkert
18
fjallað um mikilvægi aukinna fjárfestinga til að skapa fleiri störf um leið og réttindi og kjör launafólks verði varin og þau bætt..
Umræðan einkenndist af áhyggjum af stöðu mála ... í álfunni, styrks stórfyrirtækja og hægriafla sem kerfisbundið vinna gegn hagsmunum launafólks og ráðningarform þar sem starfsöryggi og réttindum er vikið til hliðar. Mikið hefur verið fjallað um mikilvægi þess að styrkja starf verkalýðshreyfingarinnar
19
hvort sem það starfar á opinberum eða almennum vinnumarkaði. Réttindi núverandi sjóðsfélaga haldast óbreytt, auk þess sem ríki og sveitarfélög hafa skuldbundið sig til að leiðrétta launamun milli opinbera vinnumarkaðarins og hins almenna ... lífeyrismála opinberra starfsmanna væri ósjálfbært og því ljóst að óbreytt ástand gæti ekki gengið áfram.
Engin breyting fyrir sjóðfélaga.
Það hefur verið markmið BSRB og annarra bandalaga opinberra starfsmanna frá upphafi að tryggja réttindi ... að þeir halda óbreyttri ávinnslu og engin breyting verður á þeim réttindum sem þeir hafa áunnið sér. . Í nýju lífeyriskerfi verður aldurstenging réttinda grundvallarreglan, en hún hefur verið við lýði á almennum markaði síðastliðinn áratug. Þá verður ... lífeyrisaldur opinberra starfsmanna hækkaður úr 65 árum í 67. Þrátt fyrir það er tryggt að núverandi sjóðfélaga haldi öllum sínum réttindum og geti eftir sem áður farið á eftirlaun 65 ára, kjósi þeir að gera það.
Launakjör verða jöfnuð ... starfsmanna hafa verið flókið og umfangsmikið viðfangsefni. Þar hafa bandalög opinberra starfsmanna gætt að því að ana ekki að neinu og staðið vörð um þau mikilvægu réttindi sem félagar í lífeyrissjóðum opinberra starfsmanna hafa áunnið sér. . Unnið
20
við stjórnvöld..
Réttindi starfsmanna stofnana í velferðarþjónustu voru um áratugaskeið í samræmi við lög um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. Síðustu ár hafa nokkrar stofnanir ... innan SFV hætt að viðurkenna þau réttindi og harmar aðalfundur BSRB að allar stofnanir viðurkenni ekki lengur sjálfsögð og eðlileg réttindi starfsmanna sinna. Breyting á viðhorfi SFV til réttinda opinberra starfsmanna sem starfa hjá stofnunum SFV myndi ... sig ábyrgð á rekstri þeirra. Á meðan SFV viðurkennir ekki sjálfssögð réttindi starfsmanna sinna og ríkið axlar ekki ábyrgð á því hvernig stofnanirnar eru reknar er augljóst að rekstrarfyrirkomulagið gengur ... ekki upp..
Aðalfundur BSRB gerir þá kröfu að SFV viðurkenni tafarlaust að réttindi sambærileg lögum um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins gildi um félagsmenn opinberra stéttarfélaga sem starfa hjá stofnunum SFV. Jafnframt að rekstrarfyrirkomulag stofnanna SFV