21
allan tímann tekið lengra orlof en karlar. Rétturinn til fæðingarorlofs var lengst af níu mánuðir. Þrír mánuðir voru eyrnamerktir hvoru foreldri og þrír mánuðir voru til skiptanna. Konur tóku nánast allan sameiginlega réttinn og sex mánaða orlof ... verkalýðshreyfingarinnar og kvennahreyfingarinnar var að réttinum til orlofs yrði skipt jafnt á milli foreldra. Samkvæmt bráðabirgðagögnum frá Fæðingarorlofssjóði taka konur að meðaltali rúma 7 mánuði og karlar um 4 mánuði, eftir að orlofið var lengt í 12 mánuði
22
í umsögn BSRB um fyrirhugaðar breytingar á lögum um fæðingarorlof..
BSRB fagnar því að til standi að lengja orlofið í tólf mánuði og styður þá skiptingu sem lögð er til í frumvarpi stjórnvalda, það er að megin reglan verði sú að orlofið skiptist
23
Hún benti sömuleiðis á að nú taka færri feður orlof en áður, þeir taka færri daga og færri feður taka langt samfellt orlof. Þannig kunna þessar breytingar að draga úr jafnri þátttöku foreldra í umönnun barna haldi þessi þróun áfram
24
BSRB fagnar því að til standi að lengja fæðingarorlofið í tólf mánuði en kallar jafnframt eftir því í umsögn að orlofið skiptist jafnt milli foreldra svo hvort foreldri fyrir sig eigi rétt á sex mánaða orlofi.
Bandalagið hefur beitt
25
til 30 orlofsdaga á ári hverju, miðað við fullt starf. Starfsmaður sem hefur unnið hluta af fullu starfi eða hluta úr ári skal fá orlof 20 vinnuskyldustundir fyrir fullt mánaðarstarf. Tímavinnufólk hefur í raun sama rétt og aðrir til orlofs samkvæmt ... kjarasamningum, en almennt er orlof þeirra greitt út mánaðarlega samhliða launum. Tímavinnufólk ávinnur sér því orlofslaun en þarf sjálft að sjá til þess að orlofslaunin séu varðveitt og til ráðstöfunar fyrir sig yfir sumartímann þegar það tekur sitt orlof
26
að jafnrétti á vinnumarkaði. Því markmiði hafa lögin ekki náð og með niðurskurði undanfarinna ára hafa þau færst fjær því mikilvæga markmiði. Raunin er sú að núverandi skipan fæðingarorlofs og framboð dagvistunarúrræða þegar orlofinu lýkur leiðir ... orlofi hljóta að vera brýnt verkefni stjórnvalda.
Lengjum fæðingarorlofið og eyðum umönnunarbilinu.
Kröfur BSRB eru skýrar. Lengja þarf fæðingarorlofið í 12 mánuði og tryggja öllum börnum öruggt dagvistunarúrræði að því loknu ... bera okkur saman við á Norðurlöndunum.
Reynslan sýnir að það hefur reynst vel að deila fæðingarorlofinu niður á báða foreldra, að því gefnu að hámarksgreiðslur til foreldra í fæðingarorlofi séu nægilega háar. Lengra orlof feðra myndi því skila
27
krafist að launamuni kynjanna verði eytt án frekari tafa og að staða foreldra við uppeldi barna verði jöfnuð.
Þetta kallar á lengingu fæðingarorlofs og hækkun á hámarksgreiðslum í orlofi svo feður ekki síður en mæður taki orlof með börnum sínum
28
launafólks til orlofs og veikinda barna og skólastarfs í landinu. Markmiðið með rannsókninni er að varpa heildstæðu ljósi á stöðu foreldra, viðhorf þeirra til breytinga og að kortleggja það misræmi sem foreldrar standa frammi fyrir. Slík greining getur orðið
29
til dæmis auglýsingu starfa og ráðningu í þau, ráðningarsamninga og fleira. Stærstur hluti vefsins fer í umfjöllun um málefni tengt starfsævinni, svo sem aðbúnað, fæðingarorlof, réttindi vaktavinnufólks, veikindarétt, orlof og fleira. Þá er að lokum fjallað
30
vinnuvikunnar sem hefur um árabil verið eitt af helstu baráttumálum BSRB
Laun hækka í samræmi við lífskjarasamninginn svokallaða
Stofnun Félagsmannasjóðs sem felur í sér 80 þúsund króna árlega greiðslu til félagsmanna
30 daga orlof
31
og aðrir skóladagar sem ekki eru með hefðbundnu sniði eru alls 33 á hverjum vetri í grunnskólum í Reykjavík. Bætum nú við sumarfríinu og þá eru dagarnir orðnir 94 talsins. Launafólk á hins vegar almennt á bilinu 24 til 30 daga í orlof á hverju ári.
Elín ... . Í erfiðustu aðstæðunum er ekki annað val en að vera heima með barni í tvö ár. Mæðurnar eru almennt tekjulægri og því kemur það oft betur út fyrir heimilisbókhaldið að þær lengi sitt orlof.
Það hefur svo leitt til þess að atvinnuþátttaka ... í fæðingarorlofi svo að tryggt sé að feður nýti sér rétt sinn. En það verður einnig að breyta hlutfalli greiðslna í orlofinu og tryggja að greiðslur upp að 300.000 krónum séu óskertar. Foreldrar verða að hafa efni á að vera í fæðingarorlofi.
Jafnræði ... , vetrarfrí og aðrir skóladagar sem ekki eru með hefðbundnu sniði eru alls 33 á hverjum vetri í grunnskólum í Reykjavík. Bætum nú við sumarfríinu og þá eru dagarnir orðnir 94 talsins. Launafólk á hins vegar almennt á bilinu 24 til 30 daga í orlof á hverju ári
32
er í ákvæði laga sem styrkja kjarasamning með áherslu á ráðningarsamning, laun, launagreiðslur, orlof og frídaga, veikindi og veikindalauna
33
Mamman ætlar að lengja orlofið þar sem barnið kemst ekki í dagvistun. Hljómar þetta kunnuglega?.
Þetta er því miður raunveruleikinn fyrir allt of marga foreldra. Fæðingarorlofið eru níu mánuðir samanlagt fyrir báða foreldra. Að því loknu ... frá Fæðingarorlofssjóði að feður taka síður fæðingarorlof nú en fyrir hrun, og þeir sem taka orlof eru styttra frá vinnu en áður. Með stöðugum breytingum á fæðingarorlofskerfinu í kjölfar hrunsins voru tekin fjölmörg skref aftur á bak hvað þetta varðar og ekki verður séð ... að smávægilegar hækkanir á þakinu yfir margra ára tímabil muni færa okkur á sama stað og áður og þaðan af síður að það skili okkur jafnri fæðingarorlofstöku feðra og mæðra. Þegar sem flestir feður tóku fæðingarorlof og lengsta orlofið árið 2008 var það nefnilega
34
verði þessu ekki breytt.
Bandalagið fagnar því í umsögn sinni að fæðingarorlof verði lengt í tólf mánuði en kallar eftir því að réttur til fæðingarorlofs skiptist jafnt milli foreldra. Þannig fengju báðir foreldrar rétt á sex mánaða orlofi í stað
35
í því tilviki.
Desemberuppbót er hluti af öllum kjarasamningum aðildarfélaga BSRB. Hún er föst krónutala, á hana bætist ekki orlof, og samið er um hana fyrir hvert og eitt ár þegar kjarasamningar eru gerðir.
Þar sem kjarasamningar hjá öllum
36
.
Launatöflur hækka a.m.k. um 2,8% en að lágmarki um 8.000 kr. Verulega var bætt í orlofs- og desemberuppbót en þær hækka samtals um 32.300 kr. Jafnframt kemur eingreiðsla upp á 14.600 krónur. Eins og á almenna markaðinum er bæði krónutöluhækkun
37
lausnarlauna kom upp álitamál. Vinnuveitandi, sem var sveitarfélag, taldi sér heimilt að framkvæma launauppgjör áður en tímabil lausnarlauna kom til. Þannig var gert upp uppsafnað orlof og hlutfallslegar persónuuppbætur til þess tíma en eftir þann tíma
38
niður. Fæðingarorlofskerfið á að virka hvetjandi á báða foreldra til að eyða tíma með nýfæddum börnum sínum á þessum mikilvæga tíma í þroskaferli þeirra. Einnig er mikilvægt að tryggja börnum dagvistun strax þegar orlofi lýkur.
Langur vinnudagur gerir mörgum erfitt
39
skerðist ekki, að hámarksgreiðslur hækki í 600 þúsund krónur á mánuði, og að orlofið verði lengt úr níu mánuðum í tólf.
Svigrúm til að breyta áætlun.
Það góða við fjármálastefnu stjórnvalda til ársins 2021 er þá kannski helst sú staðreynd
40
og launaþróunartryggingu. Við það bætist ávinnsla orlofs sem er til umræðu vegna lagabreytinga en ekki að kröfu launafólks. Þá bættist við sérmál í viðræðum við Samband íslenskra sveitarfélaga sem enginn átt von á þar sem sveitarfélögin virðast hafa einsett sér að mismuna