141
Sonja. Bandalagið og aðildarfélög þess hafa lagt mikla áherslu á styttingu vinnuvikunnar í aðdraganda kjarasamninga. BSRB hefur tekið þátt í tilraunaverkefnum með Reykjavíkurborg annars vegar og ríkinu hins vegar sem hafa sýnt fram á að styttri vinnuvika
142
um síðustu mánaðarmót. Félögin hafa veitt BSRB samningsumboð í ýmsum sameiginlegum málum, svo sem um styttingu vinnuvikunnar. Félögin semja svo hvert fyrir sig um launabreytingar og önnur sértæk málefni.
„Við fögnum því auðvitað að tekið sé tillit
143
fólki að samræma fjölskyldulíf og vinnu. Má í því samhengi nefna styttingu vinnuvikunnar og bætt samspil atvinnulífs og skóla. .
Það er augljóst að efla þarf heilsugæsluna um allt land verulega. Til þess þarf fyrst og fremst að bæta
144
eru án efa ákvæði um styttingu vinnuvikunnar án launaskerðingar. Starfsmenn í dagvinnu geta stytt vinnuvikuna allt niður í 36 stundir. Vinnuvika vaktavinnufólks styttist í 36 stundir og er mögulegt að stytta allt niður í 32 stundir.
Innan ramma
145
Við höfum sýnt mikla þolinmæði enda meðal annars tekist á um mestu breytingar á vinnutíma í hálfa öld vegna kröfu BSRB um styttingu vinnuvikunnar án launaskerðingar. En nú er þolinmæði samninganefnda og félagsmanna endanlega þrotin. Við látum ekki bjóða
146
og verja tíma með fjölskyldunni. Til þess þarf að lengja fæðingarorlof, hækka hámarksgreiðslur og tryggja rétt einstæðra foreldra til fulls fæðingarorlofs.
Í stefnunni er einnig mikil áhersla á styttingu vinnuvikunnar, enda mikilvægur liður
147
Hugsmiðjan kallar styttingu vinnuvikunnar um heilar tíu klukkustundir, úr 40 stundum í 30, fyrsta skrefið inn í framtíðina. Það er erfitt að vera ósammála því þegar greining á því hverju þetta hefur skilað fyrirtækinu liggja
148
Það er auðvelt að venjast því í sumarfríinu að geta eytt gæðastundum með fjölskyldum og vinum frekar en vinnufélögum. BSRB telur mikilvægt að fjölga þessum gæðastundum allan ársins hring með styttingu vinnuvikunnar. Markmiðið er að gera íslenskt
149
dagvinnufólks.
BSRB tekur þátt í tveimur tilraunaverkefnum um styttingu vinnuvikunnar sem hafa sýnt greinilega fram á mikilvægi þess að stytta vinnuvikuna. Nánar
150
Stytting vinnuvikunnar.
Þau gæði sem felast í styttri vinnuviku og betri vinnutíma eiga ekki við um tímavinnufólk, enda ekki um fasta mánaðarlega vinnuskyldu að ræða í þeirra tilfelli eða starfshlutfall. Tímavinnufólk hefur þó eins og áður segir
151
tekur BSRB þátt í tveimur tilraunaverkefnum um styttingu vinnuvikunnar. Tilraunaverkefni BSRB og Reykjavíkurborgar hefur nú verið í gangi í um tvö ár, og lofa
152
í dag. Nú þegar samkomulag hefur náðst um styttingu vinnuvikunnar hefur BSRB lagt áherslu á að klára viðræður um jöfnun launa milli markaða, sem er eitt af síðustu málunum á sameiginlegu borði BSRB sem eftir er að klára.
„Umræðan um jöfnun launa
153
kjarasamningsgreinum lögðum við fram þrjár meginkröfur.
Í fyrsta lagi þá lögðum við til styttingu vinnuvikunnar, enda höfum við verið í samstarfi bæði við ríki og Reykjavíkurborg um tilraunaverkefni í aðdraganda þessara samninga. Niðurstöður verkefnanna
154
tekur þátt í tveimur tilraunaverkefnum um styttingu vinnuvikunnar. Nánar er fjallað um þau verkefni hér..
Dregið verði úr árekstrum milli skóla og vinnu
155
Þar er af mörgu að taka. Þar getum við nefnt baráttuna fyrir styttingu vinnuvikunnar. Það er liðin tæp hálf öld frá því ákveðið var að vinnuvikan skuli vera 40 stundir. Við sjáum öll hvílíkar breytingar hafa orðið á vinnumarkaðinum og samfélaginu öllu á hálfri öld ... með styttingu vinnuvikunnar.
Við getum stytt vinnudaginn og dregið með því úr álagi, streitu og veikindum án þess að hafa áhrif á afköst starfsmanna. Við sjáum líka að við það að stytta vinnuvikuna eykst starfsánægjan og það auðveldar fólki að samþætta ... á því að konur sæki í hlutastörf og vinnuþátttaka þeirra mun aukast.
Það græða allir á styttingu vinnuvikunnar. Það sjá framsýnir stjórnendur. Sumir hafa þegar stytt vinnutíma starfsmanna sinna. Aðrir eru að undirbúa það.
Útrýmum kynbundnum
156
á mælingar á launasetningu opinberra starfsmanna er sú staðreynd að við styttingu vinnuvikunnar reiknast tímakaup opinberra starfsmanna hærra því vinnan er innt af hendi á færri klukkustundum en áður og hver klukkustund því mæld af Hagstofu Íslands sem hækkun
157
BSRB. Nú er staðan sú að þegar kannað er hvaða mál launafólk í ólíkum stéttarfélögum vill leggja áherslu á í komandi kjarasamningum er stytting vinnuvikunnar alltaf eitt af stóru málunum.
BSRB hefur verið leiðandi í allri vinnu tengdri styttingu
158
fyrir því að skrifa um konur og að taka viðtöl við þær. Störf kvenna eru ekki í forgangi hjá körlum því reynsla þeirra liggi ekki saman.
Augljós krafa um styttingu vinnuvikunnar.
Nú nýverið samþykktu félagsmenn í stærstu verkalýðsfélögunum innan ASÍ ... um styttingu vinnuvikunnar í þeim kjarasamningsviðræðum sem nú eru í gangi. Það ætlum við okkur að gera.
Samhliða kjarasamningum þá kynntu stjórnvöld ýmis mál meðal annars lengingu fæðingarorlofs, lækkun skatta á þá tekjulægstu og aukin framlög
159
í hlutastarfi.
„Besta leiðin til að draga úr álaginu er að stytta vinnutímann. Reynsla Svía af styttingu vinnutíma sýnir meðal annars að konur verja tíma sínum fyrir sig og fá þannig aukna hvíld, en karlar taka aukinn þátt í umönnunar- og heimilisstörfum ... telja fjölskyldur að álagið sé allt of mikið. Besta leiðin til að draga úr álaginu er að stytta vinnutímann.
Reynsla Svía af styttingu vinnutíma sýnir, meðal annars, að konur verja tíma sínum fyrir sig og fá þannig aukna hvíld, en karlar taka
160
jafnlaunastaðals, tilraunaverkefnum um styttingu vinnuvikunnar og fleiru.
Ánægja með launakjör skorar enn lægst allra þátta og er vert að vekja athygli á því í ljósi þess að nú standa yfir kjarasamningsviðræður við viðsemjendur Sameykis og önnur