41
formennsku í stjórninni á næsta ári.
NFS er samband bandalaga verkalýðsfélaga á Norðurlöndunum sem hefur það hlutverk að samræma starf verkalýðsfélaga í löndunum, auka samvinnu milli landa og vinna að hagsmunum launafólks. Auk BSRB eiga ASÍ og BHM
42
að verkefnum..
Meðal þess sem fram kemur í skýrslunni er að konur eru meirihluti nemenda á nær öllum skólastigum. Þær eru í meirihluta nemenda sem útskrifast á Norðurlöndum
43
að samræma fjölskyldu- og atvinnulíf. Tölur frá Fæðingarorlofssjóði sýna að mæður nýta nánast allan sameiginlega réttinn og feður þann tíma sem þeim er úthlutað. Tölur frá hinum Norðurlöndunum segja sömu sögu,“ segir meðal annars í umsögninni.
Verði ... í skýrslu BSRB um dagvistunarúrræði, sem gefin var út árið 2017, er réttur barna til dagvistunar afar misjafn eftir sveitarfélögum. Ísland sker sig úr frá hinum Norðurlöndunum þar sem hér eiga börn ekki lögbundinn rétt til dagvistunar
44
sem hefur verið ríkjandi í norrænu verkalýðshreyfingunni þar sem áherslan hafi verið á samkeppnishæfni og sjálfbærni, bæði innan Norðurlandanna og innan Evrópu allrar.
Sonja sagði þær áskoranir sem nú blasi við vera allt í senn; efnahagslegar, félagslegar ... þar sem sanngirni og réttlæti væru í hávegum höfð. Luca minnti á að víða í Evrópu væri umgjörð verkalýðshreyfingarinnar meðvitað haldið veikri en staðan væri augljóslega best á Norðurlöndunum.
Funda með forsætisráðherra.
Þing NFS heldur áfram í dag
45
Það á við um umönnun og uppeldi barna, þrif og þvotta, eldamennsku og öll hin störfin sem þarf að vinna á hverju heimili.
„Karlmenn verða að vinna sinn hluta af þessari vinnu,“ sagði Gary. Hann benti á að meira að segja á Norðurlöndunum, þar sem jafnrétti væri ... ólaunuðu vinnu tengist umönnun og uppeldi barna. Þar hafa karlar beina hagsmuni af því að taka þátt. „Mikið af gögnum sem við höfum, sérstaklega frá Norðurlöndunum, sýna að feður sem mynda sterk tengsl við börnin sín lifa lengur, eru hamingjusamari
46
er - það eru lág laun en líka það að þetta fólk er látið hlaupa allt of hratt í vinnunni sem veldur álagi, sem veldur veikindum, og við þessu þarf að bregðast. Norðurlöndin hefðu ekki getað boðið upp á velferðarkerfið sem þau hafa gert nema vegna vinnu kvenna ... : „ Það er alveg á hreinu að við þurfum að gera eins og hin Norðurlöndin og lögfesta réttinn til að fá leikskólapláss að loknu fæðingarorlofi af því þetta bil á ekki að vera til staðar. ” segir Sonja
47
við Oslóarháskóla, erindi þar sem hann fjallaði um hvernig kjaraviðræður á Íslandi eru frábrugnar því sem þekkist á hinum Norðurlöndunum. Hann fór yfir hvernig vinnumarkaðurinn í Noregi, Danmörku og Svíþjóð ákvað á tíunda áratug síðastu aldar að stefna að samningum
48
í vor um kjarasamningsumhverfið á Norðurlöndunum. Í kjölfar þeirrar vinnu var sett á stofn Samstarfsnefnd um launaupplýsingar og efnahagsforsendur kjarasamninga. Auk fulltrúa BSRB er nefndin skipuð forystufólki frá ASÍ, BHM, KÍ, SA, fjármálaráðuneyti og Sambandi íslenskra
49
til að bæta íslenska heilbrigðiskerfið. Á fundinum sagði Birgir augljóst að Ísland hafi setið eftir á meðan heilbrigðisþjónustan á hinum Norðurlöndunum hafi þróast til betri vegar. .
BSRB fagnar nýjum heilsugæslustöðvum ... mikla áherslu á innlagnir á meðan þróunin á hinum Norðurlöndunum sé sífellt meira á dagdeildir og göngudeildir. Á meðan sé nánast til háborinnar skammar sú aðstaða sem göngudeild Landspítalans þurfi að búa við. Úr þeim vanda verði ekki leyst öðruvísi
50
þegar hún ávarpaði 63. fund kvennanefndar Sameinuðu þjóðanna í New York..
Góður árangur Norðurlandanna í jafnréttismálum er ekki til kominn af engu og alveg rétt að fæðingarorlof og aðrar leiðir til að auka á jafnrétti kosta peninga, sagði Katrín
51
Í norrænu dagskránni verða haldin 24 málþing þar sem áskoranir jafnréttisbaráttunnar verða ræddar og lagðar til lausnir fyrir framtíðina. Í þriðja lagi er í boði afar fjölbreytt dagskrá sem stofnanir og félagasamtök frá öllum Norðurlöndunum standa ... á Norðurlöndum. Dagskráin byggist á aðgerðaráætlun Sameinuðu þjóðanna og Pekingráðstefnunnar 1995. Dagskránni er skipt í 12 efnisflokka, og á ráðstefnunni koma þátttakendur sér saman um aðgerðaráætlun sem lögð verður fram á lokadegi ráðstefnunnar ... . Þessi aðgerðaráætlun verður afhent fulltrúum norrænna ríkisstjórna og þjóðþinga. .
.
Þátttakendur í pallborðsumræðum í þessum hluta dagskrárinnar koma frá öllum Norðurlöndunum, öllum ... ..
.
Það er augljóst að hugmyndir um jafnrétti, femínisma og kvenrréttindi brenna á vörum fólks á Norðurlöndum þessa dagana. Í Svíþjóð bítast stjórnmálamenn um feminísk málefni í kosningabaráttu sinni, eitthvað sem gestir ráðstefnunnar eiga væntanlega eftir að taka
52
sameiginlega fjármagn og aðstöðu undir reksturinn. Vonir standa til þess að stofnunin hefji starfsemi sem fyrst.
„Félagar okkar á hinum Norðurlöndunum hafa byggt upp sambærilegar rannsóknarstofnanir með góðum árangri sem hefur stuðlað að bættri þekkingu
53
til leikskólavistar við 12 mánaða aldur.
Þetta eru hvorki flókin skref né óyfirstíganleg. Fordæmin liggja fyrir á hinum Norðurlöndunum þar sem tryggð er samfella milli fæðingarorlofs og dagvistunarúrræða
54
er í boði afar fjölbreytt dagskrá sem stofnanir og félagasamtök frá öllum Norðurlöndunum standa fyrir. Að lokum verða í boði ýmis konar menningarviðburðir og skemmtilegar uppákomur sem munu setja svip sinn á hátíðarsvæðið og Malmö
55
velferð fyrir alla. Komast þurfi en nær þeim lífsgæðum sem þekkist á honum Norðurlöndunum. . „Til þess að það markmið náist er ein meginkrafa okkar að skattkerfið sé nýtt sem jöfnunartæki. Arður auðlindanna á að nýtast þjóðinni allri ... ,“ sagði Elín. . Hún benti á að íslenskir foreldrar hafi mun lakari réttindi í fæðingarorlofi en foreldrar á Norðurlöndunum, auk þess sem heildstæða stefnu um dagvistun að loknu fæðingarorlofi skorti. Hún nefndi einnig þá kröfu að fjölskyldur
56
á Íslandi og á Norðurlöndum í einhvern tíma er sá réttur alls ekki almennur í Evrópu. Þessi breyting mun því hafa víðtæk áhrif í átt að auknu jafnrétti foreldra, þó breytingin muni ekki hafa áhrif hér.
Í tilskipuninni felast þó einnig réttindi
57
að með lækkun tryggingargjalds á næsta ári verði ríkið af um fjórum milljörðum króna, sem sé sambærileg fjárhæð og sá halli sem Landspítalinn glími nú við.
„Útgjöld til heilbrigðismála voru hlutfallslega lægri hér á landi en á hinum Norðurlöndunum áður
58
að þeim hluta sem lýtur að Íslandi.
Ljóst er að losun gróðurhúsalofttegunda á hvern íbúa á Íslandi er meiri en hjá hinum Norðurlöndunum og Þýskalandi. Losun á hvern Íslending er 14,1 tonn á ári, en meðaltalið í Evrópusambandinu er 8,5 tonn. Þessi mikla
59
að kerfið er flókið og ómarkvisst.
Ólíkt barnabótakerfunum á hinum Norðurlöndunum eru það fyrst og fremst allra tekjulægstu foreldrarnir sem fá barnabætur á Íslandi. Í Noregi, Svíþjóð og Finnlandi fá allir foreldrar sömu barnabætur, óháð efnahag
60
er svokallað umönnunarbil, tíminn á milli fæðingarorlofs og leikskólavistar. . Engar reglur gilda hér á landi um frá hvaða aldri sveitarfélögum er skylt að bjóða upp á dagvistunarúrræði, ólíkt því sem þekkist á hinum Norðurlöndunum. Þar eiga börn