21
Jafnréttisráðherrum Norðurlandanna, þ.á.m. Eygló Harðardóttir, voru formlega afhentar lokaniðurstöður jafnréttisráðstefnunnar Nordiskt ... sem ríkisstjórnir Norðurlandanna skrifuðu undir á Kvennaráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Peking 1995. Þar lofuðu ríkisstjórnir landanna að virða kynjasjónarmið í öllu sínu starfi og ákvörðunum ... ..
Norræna kvennahreyfingin setur fram í lokaskjali Nordiskt Forum 63 kröfur sem ríkisstjórnir Norðurlandanna eru hvattar til að bregðast ... við..
Jafnréttisráðstefnunni Nordiskt Forum lauk í gær, sunnudaginn 15. júní. Þetta var frábær fundur kvenna og karla alls staðar að úr Norðurlöndum. Sex þúsund skráðir þátttakendur, þar af 350 frá Íslandi, tóku þátt í umræðum og fundum á ráðstefnunni, og 20.000 gestir sóttu ... .
Konur sem flytja til Norðurlandanna ásamt fjölskyldum sínum ætti að vera veitt dvalarleyfi í eigin nafni svo dvalarleyfi þeirra séu ekki bundin karlmönnum. Þolendum ofbeldis skal ekki vera vísað úr landi. Konum sem seldar hafa verið mansali ætti að vera
22
Nýr vefur NFS, Norræna verkalýðssambandsins, hefur nú verið tekinn í notkun. Á vefnum er auðvelt að fá yfirsýn yfir starfsemi sambandsins og þau verkefni sem það sinnir í umboði bandalaga verkalýðsfélaga á Norðurlöndunum.
Allt efni á nýja ... Norðurlöndin til að beita neyðarúrræðum í efnahagsmálum og takmarka frjálsa för fólks milli landa. Þessar takmarkanir á ferðafrelsi hafa hamlað samstarfi milli landa. Þrátt fyrir þær áskoranir sem við stöndum frammi fyrir er ljóst að öryggisnetið í norrænum ... , breytingar á störfum og fleira á árinu. „Þörfin á samstarfi milli Norðurlandanna er meiri en nokkru sinni nú þegar við förum vonandi að rétta úr kútnum eftir heimsfaraldurinn,“ skrifar Palola að lokum
23
Sjálfbær þróun verði norrænt vörumerki.
Saman getum við tekist á við þessar áskoranir. Þess vegna hafa ríki heims með Norðurlönd í fararbroddi gert alþjóðlegar áætlanir um umskipti í átt að sjálfbæru samfélagi, eins og til að mynda Dagskrá 2030 ... í anda norrænnar vinnumarkaðsmenningar. Á alþjóðavettvangi er talað um samráð aðila vinnumarkaðarins og er í því sambandi átt við öll lönd og alla heimshluta, ekki einungis Norðurlönd. Því er áttunda heimsmarkmiðið um mannsæmandi atvinnu sérlega mikilvægt ... fyrir okkur.
Mannsæmandi vinnuskilyrði forsendan.
Tökum okkar svæði í heiminum sem dæmi. Norræn vinnumarkaðsmenning og áttunda heimsmarkmiðið eiga stóran þátt í að auka jafnrétti og jöfnuð á Norðurlöndum og eru mikilvæg tæki til að draga ... mannsæmandi starfsskilyrði, slík umskipti eru kölluð Just Transition. Auk þess að ræða græn umskipti mun þingið veita öllum þingfulltrúunum 1.200 að tölu innsýn í hvernig við tökum á þessum málum á Norðurlöndum. Haldið verður yfir Eyrarsundið í kynnisferð ... á Norðurlöndum, Norræna ráðherranefndin og við í verkalýðshreyfingunni að bregðast við brotum gegn vinnandi fólki með afgerandi hætti. Norðurlönd verða að leggja skýrari áherslu á að áttunda heimsmarkmiðið um mannsæmandi atvinnu er algjört grundvallaratriði
24
2012 gaf Norræna ráðherranefndin út bækling sem innihélt 18 frásagnir af jákvæðri reynslu lítilla fyrirtækja í fámennum samfélögum á Norðurlöndum af því að merkja vörur sínar og þjónustu með umhverfismerkingum á borð við Svaninn og evrópska ... ..
Nú er komin út skýrsla sem fylgir þessum frásögnum eftir. Hún inniheldur ítarlegri rannsókn á því hvað þurfi til svo Svanurinn verði aðgengilegri fyrir framleiðendur vöru og þjónustu í litlum samfélögum á Norðurlöndum. Skýrslan var unnin ... skýrsluhöfundar á að af þessu geti önnur minni samfélög á Norðurlöndum lært..
Skýrsluhöfundar mæla ekki með því að komið verði á fót ... sérstökum vottunarskrifstofum fyrir Svaninn á sjálfsstjórnarsvæðunum heldur að efnt verið til samvinnu við þær skrifstofur sem þegar eru á hinum Norðurlöndunum. Lagt er til að farið verði í átak á þessum svæðum til að kynna Svaninn sérstaklega
25
og samræðu aðildarsamtakanna til að hámarka áhrif og aðkomu Norðurlandanna..
.
.
Á skrifstofu sambandsins, sem staðsett er í Stokkhólmi ... að viðeigandi tengslaneti eða hæfileika til að mynda slíkt. .
Markmið og verkefni Norræna verkalýðssambandsins – NFS.
Norræna verkalýðssambandið (NFS) er samstarfsvettvangur fyrir heildarsamtök launafólks á Norðurlöndunum. Aðild ... að NFS eiga sextán samtök sem saman standa af alþýðusamböndum, samtökum opinberra starfsmanna og samtaka háskólamanna á Norðurlöndunum. Þetta gerir NFS að samtökum yfir 9 milljón félagsmanna á öllum Norðurlöndunum. Mikilvægasta verkefni NFS er að tryggja
26
hámarksverð lyfja byggt á meðalverði á Norðurlöndunum. Þetta þýðir að lyfjaverð á Íslandi er almennt svipað og á Norðurlöndunum.
Guðrún fór einnig yfir hvernig greiðsluþátttaka sjúklinga er mest hjá þeim sem þurfa lítið af lyfjum en svo dregur
27
ráðherranefndinni, Norræna lífhagkerfinu NordBio,verður hrundið úr vör á morgun, miðvikudag, í Norræna húsinu í Reykjavík. Markmið NordBio er að draga úr sóun og auka sjálfbæra nýtingu lífauðlinda á Norðurlöndunum. Fimm verkefni áætlunarinnar verða kynnt en þau miða ... atvinnulífs og nýjum aðferðum í menntun ungmenna. .
Um 100 manns frá öllum Norðurlöndunum sækja þennan upphafsfund norræna lífhagkerfisins en undir það falla fimm verkefni sem unnin eru í samvinnu íslenskra og norrænna stofnana Verkefnin
28
og ekki síst í umræðu um ofurlaun. Ein leið til að mæta því ákalli er að innleiða hátekjuþrep í skattkerfið. Samanborið við hin Norðurlöndin er Ísland með færri skattþrep, hærri grunnprósentu og lægri hámarksprósentu. Með því að taka upp hátekjuskatt nýtist ... til þess. „Bandalagið leggur áherslu á mikilvægi þess að barnabætur, húsnæðisbætur og vaxtabætur eigi að vera almennur stuðningur við fjölskyldur líkt og á öðrum Norðurlöndum en ekki eingöngu fyrir þá tekjulægstu líkt og reyndin hefur verið hér á landi undanfarin ár ... . Auknum kostnaði við bótakerfið má til að mynda mæta með því að hækka fjármagnstekjuskatt til samræmis við hin Norðurlöndin, með upptöku hátekjuskatts og með því að bregðast við vaxandi misskiptingu tekna og auðsöfnun á hendi fárra með stóreignaskatti
29
Eftirspurn auðlinda úr jörðu fer vaxandi á Norðurlöndum eftir því sem velmegun eykst víða um heim. Því telur Norðurlandaráð þörf á að dýpka norrænt samstarf um náttúruauðlindir. Sjálfbær nýting náttúruauðlinda ... á Norðurlöndum. Tillagan kemur frá flokkahópi miðjumanna í Norðurlandaráði, sem vill gjarnan sjá viðmiðin staðfest í yfirlýsingu um ábyrga námuvinnslu..
Deilur um makríl- og síldveiðar ... að með tilliti til viðkvæms ástands Eystrasaltsins gætu þau Norðurlönd sem liggja að Eystrasalti verið hentugt tilraunasvæði..
Meðal annarra liða á dagskrá þemaþingsins er tillaga
30
Fulltrúar verkalýðshreyfingarinnar, atvinnurekenda og stjórnvalda á Norðurlöndum komu saman til að ræða réttlát græn umskipti á vinnumarkaði í fjölmennu þríhliða samtali í Hörpu á föstudag, 1. desember.
Ráðstefnan bar yfirskriftina ... var mikilvægur vettvangur samtals milli aðila vinnumarkaðarins á Norðurlöndum og norrænna vinnumarkaðsráðherra. Rætt var um áhrif grænna umskipta á mismunandi hópa og stéttir á Norðurlöndunum en rannsóknir sýna að elda fólk, fólk sem býr í dreifbýli og fólk án
31
Umræður um að konur séu meira fjarverandi frá vinnu en karlar byggja á röngum forsendum, að mati höfundar skýrslu um fjarvistir vegna veikinda og kyn á Norðurlöndunum. Í skýrslunni kemur fram að frekar eigi að leggja áherslu á að sumar ... vegna veikinda og kyn en þar er að finna viðtal við Söru Hultqvist, höfund skýrslunnar. Markmiðið með vinnunni var að fá yfirsýn yfir sálfræðilega heilsu á Norðurlöndunum og muninum á kynjunum þegar kemur að henni.
Vitum lítið um ástæðurnar.
Skýrslan sýnir að fjarvistir kenna vegna veikinda eru meiri en fjarvistir karla á öllum Norðurlöndunum. Þar kemur fram að algengt sé að þrjár skýringar séu á þessum muni á kynjunum. Sú fyrsta er það sem kallað hefur verið tvöfalt vinnuálag kvenna
32
þegar kemur að umhverfismálum, sagði Sonja. „Við munum axla ábyrgðina á því að skilja eftir grænan heim fyrir komandi kynslóðir,“ sagði hún.
Á þinginu var rætt um stöðu verkalýðshreyfingarinnar, styrk Norðurlandanna í Evrópusamstarfinu, félagsleg ... réttindi, framtíðarvinnumarkaðinn, breytt vinnuumhverfi, öfgahyggju, populisma, kjarasamninga og áframhaldandi velferð á Norðurlöndunum. Í þinginu fóru umræður fram í hópum og verður afrakstur þeirrar vinnu lagður fyrir stjórn NFS og verða henni leiðarljós
33
Norðurlöndum og bent á þau úrlausnarefni sem Íslendingar standa frammi fyrir í tengslum við upptöku nýs samningalíkans.
.
Nýtt samningalíkan væri gagnlegt.
Holden telur gagnlegt að taka upp nýtt samningalíkan hér á landi ... til að tryggja sjálfbæra launaþróun hér á landi. Tillögur hans byggja á fyrirkomulagi samningamála á Norðurlöndunum. Fyrirkomulagið er nokkuð ólíkt milli landa en tillögur hans byggja einkum á norska kerfinu. Þá hafði hann til hliðsjónar ábendingar sem komu
34
Á vef velferðarráðuneytisins segir að á bilinu 30–48% kvenna á Norðurlöndunum sem vinna hlutastörf segjast gera það vegna fjölskyldunnar. Mun færri karlar en konur vinna ... alls staðar á Norðurlöndunum, eða um 10% í Noregi þar sem hlutfallið er hæst og um 6% á Íslandi þar sem hlutfallið er lægst. .
Í rannsókninni voru bæði kynin spurð hver væri ástæða þess að þau væru í hlutastarfi. Á bilinu 30–48% kvenna sögðu
35
Fulltrúar úr verkalýðshreyfingunni á Norðurlöndunum komu saman á 50 ára afmælisþingi NFS Norræna verkalýðssambandsins í Osló dagana 27. – 29. september. Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB og Sigríður Ingibjörg Ingadóttir, hagfræðingur ... , myndi ríkisstjórnin bjóða til fundar aðilum vinnumarkaðarins á Norðurlöndum til að ræða réttlát umskipti.
Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB hélt erindi þar sem hún fjallaði m.a. um hversu langan tíma það tekur gjarnan á Íslandi að innleiða
36
niðurskurðurinn allur á opinberu stofnununum. Það sýni sig meðal annars í því að Sjúkratryggingar Íslands fái sífellt hærri upphæðir á meðan skorið sé niður annarsstaðar.
Önnur áhersla á hinum Norðurlöndunum.
Breyta þarf þessu ... greiðslufyrirkomulagi svo kerfið batni, sagði Birgir. Hann benti á að við úthlutun fjármagns á hinum Norðurlöndunum sé einblínt á magn, gæði, aðgengileika og öryggi þjónustu og byggist greiðslur frá hinu opinbera á því. Íslenska kerfið þurfi að þróast hratt í þá átt
37
stefnu og litið til reynslu hinna Norðurlandanna í þessum mikilvæga málaflokki.
Bæði Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra og Dagur B. Eggertsson borgarstjóri munu ávarpa ráðstefnuna
38
Norðurlöndin sem Kolbeinn Stefánsson, doktor í félagsfræði, vann fyrir BSRB.
Í skýrslunni sést að skerðingarmörk barnabóta á Íslandi liggja mjög lágt, sem hefur þær afleiðingar að fjölskyldur með meðaltekjur fá engar barnabætur og jafnvel lágtekjufólk ... Norðurlöndin
39
fyrsta sætið en Norðurlöndin raða sér í efstu sætin. Finnland er í öðru sæti, Noregur í því þriðja, Svíþjóð í fjórða og Danmörk í því fimmta..
Atriðin sem höfð eru til hliðsjónar
40
hinum Norðurlöndunum.
Hún segir Íslendinga standa langt að baki öðrum Norðurlandaþjóðum þegar kemur að stuðningi við barnafjölskyldur. „Það er eitt af megineinkennum norræna velferðarsamfélagsins að styðja við bakið á barnafjölskyldum ... . Við þurfum að taka okkur á hvað þetta varðar til að standast samanburð við hin Norðurlöndin.“. .
Það er fagnaðarefni að Eygló Harðardóttir, félags- og húsnæðismálaráðherra, hyggist vinna frumvarp úr tillögum starfshópsins. Verði tillögur hópsins ... verkefnastjórnarinnar verður að hægt sé að bjóða öllum börnum leikskólavist við tólf mánaða aldur. .
Sonja bendir á öll Norðurlönd nema Ísland hafi lögleitt rétt barna til dagvistunar. Í Svíþjóð, Noregi og Finnlandi eigi börn rétt til leikskóladvalar frá 12