181
virðingar, þeim hafa fylgt meiri völd og þau verið betur launuð. Íslenskar og norrænar rannsóknir sýna að kynjaskiptur vinnumarkaður er ein helsta skýring kynbundins launamunar. Til eru að draga úr kynjaskiptingu vinnumarkaðarins og/eða jafna laun milli ... og auðvelda þeim að hefja nám að nýju.
Rannsóknir sýna að konur eru í miklum meirihluta í stuttu óformlegu starfsnámi sem snýr að umönnun, sem er í takt við kynjaskiptingu á vinnumarkaði. En karlar eru í meirihluta þegar um er að ræða löggiltra
182
fyrir þríþættri rannsókn í þessum tilgangi. Hins vegar er um að ræða aðgerðarhóp sem ætlað er að vinna gegn einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni og ofbeldi á vinnustöðum.
Byltingunni er ekki lokið.
BSRB hefur brugðist við #metoo
183
útrýmt á vinnumarkaði. .
Því miður er sjaldgæft að þolendur kynferðislegrar áreitni eða ofbeldis á vinnustöðum leiti til stéttarfélaga sinna, eftirlitsaðila, úrskurðarnefnda eða dómstóla eftir úrlausn mála. Þær rannsóknir sem gerðar
184
það sína skoðun að þakið sé of hátt, það sé mun hærra en í nágrannalöndunum. Þá sýni rannsóknir að um 30% landsmanna 18 ára og eldri hafi hætt við eða frestað læknisheimsókn síðustu sex mánuði vegna kostnaðar. Það sýni að draga verði úr kostnaði notenda
185
sé meðal annars staðfest í nýrri rannsókn Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar, sem sýnir að leigjendur hjá óhagnaðardrifnum félögum eru ánægðari en þeir sem leigja á almenna markaðinum.
Félagið náði nýverið samningum við Húsnæðis- og mannvirkjastofnun
186
en hafa ekki efni á því. . Alþjóðleg rannsókn sýnir að ef konur eru ekki ánægðar með þátttöku föðurins í umhyggju fyrsta barns þá dregur mjög úr vilja þeirra til frekari barneigna. Foreldrar lýsa því einnig að fjárhagur heimilisins þoli ekki fleiri
187
og blaðamaðurinn Lars Olsen flytja erindi um ójöfnuð og nærræna velferðarkerfið. Þar mun Lars Olsen segja frá rannsóknum sínum á auknu misrétti á Norðurlöndum, hvaða áhrif það hefur haft á öryggi íbúa landanna, pólitískar afleiðingar þessa og hvaða áhrif
188
löggæslu og sjúkraflutninga, svo einhver dæmi séu nefnd.
Sú kreppa sem skall á með heimsfaraldrinum hefur haft gríðarleg áhrif hér á landi líkt og annarsstaðar. Mikill fjöldi fólks missti vinnuna, einkum fólk í lægst launuðu störfunum. Rannsóknir ... vinnutíma vaktavinnufólks í ljósi fjölmargra rannsókna sem sýna neikvæð áhrif slíkrar vinnu á heilsu starfsfólks og öryggi þeirra sjálfa og þjónustunnar.
Stytting vinnuvikunnar hefur verið eitt helsta baráttumál BSRB árum saman og því gríðarlega
189
50% þrátt fyrir að rannsóknir sýni að aðgerðirnar séu í besta falli árangurslausar og geti jafnvel verið skaðlegar.
Röraísetningum í eyru barna hefur fjölgað um 29% þrátt fyrir að dregið
190
til þess að konur axla meginábyrgðina á umönnun ungra barna, í stað þess að foreldrarnir deili þeirri ábyrgð jafnt. Rannsóknir sýna að þetta hefur ótvírætt neikvæð áhrif á stöðu kvenna á vinnumarkaði.
Samkvæmt lögum um fæðingarorlof eiga foreldrar rétt
191
okkur njóta virðingar annarra innan þess samfélags sem við tilheyrum. Rannsóknir sýna að það hefur verulega neikvæð áhrif á heilsufar ef einstaklingur upplifir að hann sé ekki metinn að verðleikum. Þannig hefur til að mynda vanvirðing í garð fólks verri
192
um framtíðarvinnumarkaðinn. Höfundur er lögfræðingur og sérfræðingur í vinnurétti sem hefur starfað innan verkalýðshreyfingarinnar frá 2012, en einnig tekið að sér „gigg“ hér og hvar, meðal annars við rannsóknir á lagalegri umgjörð nýrra ráðningarforma. Þessi grein
193
opinberra framlaga og fjárfestinga sem byggja á sanngirni. Skapa þarf störf og fjárfesta í menntun til að tryggja færni í störfum á breyttum vinnumarkaði. Þá þarf að skapa tækifæri með því að efla nýsköpun og rannsóknir. Það mun skapa störf á fjölbreyttum
194
Á þingi BSRB í október kynnti prófessor Rúnar Vilhjálmsson niðurstöður nýrrar rannsóknar sinnar á heilsu og lífsháttum Íslendinga. Þar kom fram skýr vilji landsmanna til að efla opinbera heilbrigðiskerfið og tryggja að rekstur heilbrigðisþjónustunnar verði ... áfram á forræði hins opinbera. Rúm 80% svarenda töldu í rannsókninni að hið opinbera eigi fyrst og fremst að sjá um rekstur helstu þátta heilbrigðisþjónustunnar en aðeins 1% taldi að einkaaðilar ættu þar að vera umsvifamestir
195
á betri vitund.
Um 30 ár eru liðin frá því að fyrstu rannsóknir birtust sem sýndu fram á mikilvægi hvíldar fyrir íþróttafólk. Þessi þekking gjörbreytti æfingaskipulagi og undirbúningi fyrir stórmót. Nú er almenn þekking um að t.d. hvíla sig vel
196
starfsfólksins til að laða að hæft fólk til starfa.
Allar rannsóknir sýna það sama, að laun karla á vinnumarkaði eru almennt hærri en kvenna og ein stærsta ástæða þess er hve kynskiptur vinnumarkaðurinn er, laun eru yfirleitt lægri í stéttum þar sem konur
197
í óformlegt starfsnám en karlar í raunfærnimat.
Rannsókn mín var um kynjaskiptingu nemendahóps framhaldsfræðslukerfisins sem sér um starfsmenntun er yfirhugtak starfs- og vinnustaðanáms. Og er nýjasta menntakerfið (fimmta menntastoðin
198
Þar, eins og annarsstaðar, er verkalýðshreyfingin málsvari launafólks.
Rannsóknir Rúnars Vilhjálmssonar prófessors sýna að rúmlega fjórir af hverjum fimm landsmönnum vilja að heilbrigðiskerfið sé rekið fyrst og fremst af hinu opinbera. Eins
199
við að endurskoða vinnutímafólks og gera hann sveigjanlegri. Ávinningur þess yrði ekki bara aukinn frítími til að sinna fjölskyldu og ástvinum heldur getur efnahagslegur ábati af því einnig orðið umtalsverður. Margar rannsóknir sýna að afköst starfsfólks aukast
200
á vinnustöðum mun hún taka gildi 1. maí næstkomandi.
Rannsóknir síðustu ára og áratuga hafa leitt í ljós ýmsar neikvæðar afleiðingar vaktavinnu umfram dagvinnu, einkum á heilsu starfsfólks og öryggi þeirra sjálfra og þeirrar þjónustu sem það veitir